Ouder- en Kindzorg

Dit boek geeft een oriëntatie in de OKZ (ouder- en kindzorg) aan artsen die in deze sector gaan werken en biedt ondersteuning bij de applicatiecursus die voor deze artsen en voor huisartsen in opleiding verplicht is. Het gehele zorgaanbod komt aan de orde met het basistakenpakket voor de Jeugdgezondheidszorg als uitgangspunt. Het boek begint met een algemeen overzicht van de taken (basistakenpakket) en de werkwijze van de OKZ. Vervolgens komen de onderwerpen aan bod die specifiek zijn voor dit vakgebied. Hierbij is veel aandacht voor de kennis van de normale ontwikkeling van het kind en het grensgebied tussen normaal en abnormaal, rekeninghoudend met de grote variabiliteit die hierbij mogelijk is. In dit eerste algemene hoofdstuk wordt in dit kader aandacht besteed aan de epidemiologie, maar ook aan de specifieke aspecten van kinderen uit andere culturen. In de volgende hoofdstukken komt naast voeding en groei de ontwikkeling uitgebreid aan bod en dan met name de motorische en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Het hoofdstuk over preventie geeft informatie over de vaccinaties, de screeningen zoals de hielprik en de diverse onderwerpen in het kader van de gezondheidsvoorlichting en opvoeding waaronder veiligheid, wiegendood en mondgezondheid. Het hoofdstuk over het preventief geneeskundig onderzoek (PGO) geeft informatie over de diverse onderdelen hiervan en de criteria voor het te volgen beleid: vervolgen of verwijzen. Het afsluitende hoofdstuk gaat over kindermishandeling.

De hoofdstukken zijn in omvang en niveau duidelijk verschillend en onevenwichtig; zo bieden de hoofdstukken over voeding en vaccinaties wel een erg smalle basis voor de huisarts die op een consultatiebureau (CB) werkt of voor een OKZ-medewerker. De behandeling van taal- en spraakontwikkeling is ook wel erg summier. Het onderdeel van het PGO dat het hart betreft, geeft zeer goede, maar ook erg uitgebreide therapeutische informatie met name over de preventie van bacteriële endocarditis. Dit is wel erg praktisch voor de huisarts, maar niet relevant voor de CB-arts. Het is jammer dat in het kader van de eerste preventieve activiteiten bij een baby de – later gepubliceerde – NHG-Standaard Onderzoek van de pasgeborene niet kon worden besproken. Met name in deze standaard wordt ingegaan op de evidence en relevantie van preventieve activiteiten. In dit hoofdstuk worden hier weinig tot geen kritische kanttekeningen bij gemaakt. Ieder hoofdstuk wordt afgesloten met een zeer uitgebreide opsomming van relevante literatuur en nuttige adressen. Voor de applicatiecursus voor CB-artsen geeft het boek samen met de genoemde literatuur over voeding en vaccinaties een goede basis voor het handelen op het CB, die evenwel vraagt om verdere verdieping. De vermelde literatuur kan hiervoor een goede leidraad zijn. Zoals ook genoemd bij de introductie biedt dit boek tevens een mogelijkheid tot snelle oriëntatie in de OKZ, wat ook voor de huisarts nuttig kan zijn bijvoorbeeld in de samenwerking met de CB-arts.