Dat blijkt uit een groot internationaal prospectief cohortonderzoek waarbij data werd geanalyseerd van 136.384 deelnemers uit 21 landen op alle continenten. De deelnemers waren tussen de 35 en 70 jaar oud, en hadden geen cardiovasculaire ziekten in hun voorgeschiedenis.
Na gemiddeld 9,1 jaar waren 6796 deelnemers (5%) overleden en kregen 5855 mensen (4,3%) de diagnose myocardinfarct, CVA of hartfalen. Meer zuivelinname (melk, yoghurt, kaas of boter) was geassocieerd met een lager risico op de gecombineerde uitkomst dood of cardiovasculaire ziekte: 17% lager risico op sterfte (hazard ratio (HR) 0,83; 95%-BI 0,72 tot 0,96) en 34% lager risico op CVA (HR 0,66; 95%-BI 0,53 tot 0,82) bij > 2 eenheden zuivel per dag. Wanneer de resultaten werden uitgesplitst naar het soort ingenomen zuivel bleef het verband met een lager risico op de gecombineerde uitkomst dood of cardiovasculaire ziekte alleen overeind voor melk (HR 0,90; 95%-BI 0,82 tot 0,99) en yoghurt (HR 0,86; 95%-BI: 0,75 tot 0,99) na correctie voor relevante variabelen. Het lagere risico gold vooral voor volle melkproducten.
De uitkomsten over het gebruik van volle melkproducten druisen in tegen de aanbeveling van het Voedingscentrum dat vooral halfvolle en magere melkproducten adviseert, en staan ook in contrast met een recent Zweeds onderzoek dat een sterftetoename van 32% liet zien bij meer dan twee eenheden zuivel per dag. Mogelijk is het beschermend effect van zuivelinname vooral aanwezig in landen waar gemiddeld nog weinig zuivel wordt gebruikt. Nadere analyses van de resultaten op basis van deelnemers uit de meer op Nederland lijkende landen zijn nodig.
Literatuur
- Dehghan M, et al. Association of dairy intake with cardiovascular disease and mortality in 21 countries from five continents (PURE): a prospective cohort study. Lancet 2018;392:2288-97.
Reacties (3)
Maar liefst 32% sterftetoename in Zweden? Giftig goedje die zuivel. Ik vroeg me af of dat wel klopt?
Leandro Melini, huisarts in Alkmaar
- Login om te reageren
Beste Melini,
Dank voor je reactie. In de genoemde studie (Tognon et al., zie onder) werden 103.256 Zweden 13,7 jaar gevolgd, en werd gekeken naar associatie tussen zuivelinname op baseline en tijdstip van overlijden. Men vond een hazard ratio van 1,32 (95%-BI 1,18-1,48) voor sterfte onder mensen die ≥2,5 eenheden melk/dag innamen (n = 10.946) tegenover mensen die ≤1x/week melk innamen (n = 7.616). De hazard ratio is een moeilijk te interpreteren maat, maar grofweg komt het erop neer dat van de mensen die veel melk innamen er op elk moment in de tijd 32% meer bleken te zijn overleden dan mensen die weinig tot geen melk innamen. Belangrijke aantekening is dat absolute sterfte erg laag was (6,8% over bijna 14 jaar), en dat de (grootse) middengroep aan 'gematigde melkdrinkers' uit deze analyse werd gelaten, wat tot meer contrast leidt. De indrukwekkende hazard ratio hoeft dus nog geen grote klinische consequenties te hebben.
Ook de Zweedse onderzoekers vonden overigens dat hoge yoghurt-inname juist geassocieerd was met lagere hazard op sterfte. Wat dus wel specifieker had gekund in het journaaltje was dat de toegenomen sterfte niet om alle zuivel ging, maar vooral om melk.
Groet, Jelle
Referentie:
Tognon G, Nilsson LM, Shungin D, et al. Nonfermented milk and other dairy products: associations with all-cause mortality. Am J Clin Nutr 2017; 105: 1502–11.
- Login om te reageren
Beste Jelle,
Bedankt voor de uitleg. Zou het zo kunnen zijn, dat de hogere melkconsumptie iets zegt over gedrag of cultureel sociale afkomst van deze zuivelinnemende populatie in Zweden en de associatie niet alles zegt over de gezondheid van melk?
Met vriendelijke groeten Leandro Melini, huisarts in Alkmaar
- Login om te reageren
