PPI’s: stoppen of doorslikken?

Het langdurig gebruik van protonpompremmers (PPI’s) kan leiden tot een verhoogde incidentie van maagpoliepen en mogelijk een toename van de kans op een maagcarcinoom. Of hier sprake is van een causale relatie, is niet duidelijk. Gezien het veelvuldig gebruik van PPI’s in de praktijk is oplettendheid geboden.
PPI’s worden in het algemeen beschouwd als effectief en veilig. Het gebruik van PPI’s wordt echter sinds enige tijd in verband gebracht met metaplastische verandering in de mucosa van de maag. Tran-Duy et al. onderzochten de beschikbare literatuur en vonden twaalf artikelen over dit onderwerp. Voor personen die korter dan twaalf maanden PPI’s gebruikten, vonden zij geen statistisch significante toename van de kans op maagpoliepen. Gebruikers die meer dan één jaar PPI’s gebruikten, hadden echter een viermaal hogere kans. De kans op een maagcarcinoom bleek gemiddeld 1,5 tot 2,5 maal hoger. Of het in beide gevallen om een causale relatie gaat, is niet duidelijk. Vooral wat het verhoogde risico op maagcarcinomen tijdens PPI-gebruik betreft, dienen de resultaten voorzichtig geïnterpreteerd te worden. De conclusie is op slechts drie studies gebaseerd en in geen ervan is gecorrigeerd voor de storende invloed van bijvoorbeeld de aanwezigheid van een Heliobacter pylori-infectie, familiaire belasting, specifieke klachten of andere factoren die eveneens verband houden met het ontstaan van maagcarcinomen.
In Nederland zijn jaarlijks meer dan 1,5 miljoen gebruikers van PPI’s, van wie een groot deel deze middelen tenminste een jaar gebruiken. Gezien de overvloedige consumptie van PPI is voorzichtigheid daarom geboden. Dat er een mogelijk verhoogde kans op maagcarcinomen bestaat, lijkt van de andere kant in tegenspraak met de afname van de incidentie van maagcarcinomen in de laatste twintig jaar in een periode waarin het gebruik van PPI’s juist is toegenomen. Het kan echter geen kwaad om bij patiënten die een jaar PPI’s gebruiken te overwegen of ze het middel mogen stoppen of toch maar beter door kunnen slikken.

Tran-Duy A, et al. Use of proton pump inhibitors and risks of fundic gland polyps and gastric cancer: systematic review and meta-analysis. Clin Gastroent and Hepatol 2016 (epub ahead of print).