Regionale werkafspraken implementeren met een digitale quiz

In 1995 maakten de huisartsen in de regio Zwolle en de specialisten van het Zwolse ziekenhuis hun eerste transmurale werkafspraak, inmiddels zijn dat er ruim honderd. In 1998 startten zij via Medisch Coördinerend Centrum Klik het Interlineproject om die werkafspraken bekend te maken. Huisartsen die zich op Interline abonneren, kunnen driemaal per jaar een bijeenkomst bezoeken waarop een of meer samenhangende werkafspraken worden gepresenteerd.

Specialisten signaleerden dat de kwaliteit van de verwijzingen wel toenam na een Interlinepresentatie, maar dat dit effect na enige tijd wegzakte (mondelinge mededeling). Dat is een bekend fenomeen.1 Men zocht een oplossing die niet veel tijd kostte en ook leuk was om te doen. E-learning leek daarvoor zeer geschikt en bekend was ook dat, althans in een toetssituatie, het geheugen meer gestimuleerd wordt door het aanbieden van een vraag dan door alleen studiemateriaal.23 In 2016 begon men daarom de ‘Ochtendspits’ te versturen, een periodieke e-mail met een prikkelende medische meerkeuzevraag. De ontvanger kan een antwoord aanklikken en krijgt vervolgens te zien of dat antwoord juist was, met een korte toelichting en de mogelijkheid door te klikken naar regionale of landelijke referenties.

Deelnemers

In 2018 werd de Zwolse Ochtendspits verstuurd naar 430 mailadressen. Naast de in de regio praktiserende huisartsen en aios zijn daarbij ook coassistenten die werken in het ziekenhuis Isala. De Ochtendspits wordt niet gesponsord, maar gefinancierd door de partijen die deelnemen in MCC Klik en door bijdragen van de deelnemende huisartsen en instellingen.

Vragen

Er is geen aparte accreditatie verleend voor het deelnemen aan de Ochtendspits. Er zijn inmiddels 281 vragen gemaakt. De meeste vragen (215, 76%) zijn afkomstig uit de regionale cursussen en een belangrijk deel (200, 71%) grijpt terug op transmurale werkafspraken die via Interline zijn gepresenteerd. Van de overige vragen brengen er 27 (10%) herzieningen van een werkafspraak onder de aandacht die nog niet zijn besproken in een cursus of Interlinebijeenkomst en komen er 38 (14%) uit een regionale praktijk – deze vragen gaan vooral over dermatologische beelden. Voorbeeldvragen vindt u in de [bijlage].

De vragen worden gemaakt door docenten van de regionale Warffum- en WDH-cursussen en beoordeeld door een redactieteam van (oud)huisartsen, uitgekozen vanwege hun wetenschappelijke interesse en taalvaardigheid. Een speciaal ontwikkeld softwarepakket ondersteunt het maken van de vragen, de beoordeling, de presentatie en de statistiek.

Het systeem presenteert nog niet gebruikte vragen at random aan de deelnemers in een door de regio bepaalde frequentie, in Zwolle tweemaal per week. Via het systeem kan ook een oproep worden gedaan voor deelname aan cursussen.

Antwoorden

De Ochtendspits bestaat nu drie jaar en de aanvankelijke verwachting dat vrijwel alle huisartsen de vragen zouden beantwoorden, is te ambitieus gebleken. In de loop van de ochtend hebben ongeveer 60 van de 217 huisartsen de vraag van die ochtend beantwoord en dat loopt op tot ongeveer 120 in de dagen daarna. Het percentage beantwoorders ligt stabiel rond de 55%. Dat is waarschijnlijk een onderschatting omdat niet iedereen altijd elke vraag beantwoordt. Het percentage goed beantwoorde vragen gaat gelijk op met opleiding en ervaring: coassistenten 50%, aios 58%, gevestigde huisartsen 64%.

De meeste huisartsen zoeken de referentie niet op en zijn binnen een minuut klaar met vraag en antwoord

Als een Ochtendspitsvraag refereert aan een werkafspraak, kan de deelnemer die werkafspraak raadplegen via een hyperlink. Uit een steekproef van zeventien vragen bleek dat een werkafspraak waaraan is gerefereerd inderdaad vaker wordt opgezocht: waar een werkafspraak gemiddeld 1,5 keer per week wordt geraadpleegd, is dat na een Ochtendspitsvraag 2,3 keer per week. Dit betekent uiteraard óók dat de meeste huisartsen de referentie niet opzoeken en binnen het geschatte minuutje klaar zijn met vraag en antwoord.

Beschouwing

Het is een bekend probleem dat het effect van cursussen en presentaties na een tijdje wegebt. In de regio Zwolle probeert men de kennis over transmurale werkafspraken up-to-date te houden via de Ochtendspits, een periodieke e-mail met een prikkelende vraag. De Ochtendspits is na drie jaar goed ingeburgerd, een stabiele groep huisartsen doet actief mee en beantwoordt de vragen. De transmurale werkafspraken worden nog steeds beperkt geraadpleegd, maar maar wel vaker door de attentie die zij krijgen via de vragen.

De Ochtendspits is inmiddels in meerdere regio’s aangeschaft. Doordat er al tweehonderd algemene vragen beschikbaar zijn, kan elke nieuwe regio een vliegende start maken en daarna geleidelijk eigen regionale vragen toevoegen. Recent is er een aanpassing gemaakt waardoor ook praktijkassistenten hun eigen Ochtendspitsvragen kunnen krijgen.

Knelpunten

Uit de regionale cursussen blijken onvoldoende vragen voort te komen om tweemaal per week een nieuwe vraag te kunnen presenteren. Cursusmakers worden aangespoord om nieuwe vragen te maken, maar evengoed moeten sommige vragen worden hergebruikt. Een drie jaar oude vraag kan natuurlijk achterhaald zijn en moet opnieuw worden beoordeeld. Vragen die een tweede keer zijn gebruikt, worden overigens niet beter beantwoord dan de eerste keer. Dit strookt met wat bekend is uit de literatuur: een opfrisser na drie jaar is altijd zinvol.3

Conclusie

Het tweemaal per week versturen van een digitale meerkeuzevraag aan huisartsen blijkt een goede ondersteunende methode om kennis en regionale werkafspraken in herinnering te roepen. De methode wordt na drie jaar onverminderd gebruikt en lijkt het raadplegen van regionale werkafspraken te bevorderen.

Dankbetuiging

Met dank aan Herman Duesman voor zijn waardevolle bijdragen.