Richtlijnen worden vaak welbewust niet opgevolgd, en met goede redenen. Dat is de conclusie van een review naar redenen om richtlijnen niet te volgen – en dat heeft consequenties voor de wijze waarop we richtlijnen maken en vooral gebruiken om de kwaliteit van zorg te meten.
De auteurs zochten systematisch naar literatuur over het bewust niet volgen van richtlijnen en selecteerden uiteindelijk zestien artikelen die in aanmerking kwamen voor deze review. In zeven van deze studies werd bovendien door vakgenoten beoordeeld of het niet volgen van de aanbeveling in de richtlijn gerechtvaardigd was. Het ging in meerdere opzichten om een zeer heterogene verzameling van onderzoeken, waardoor een meta-analyse van de resultaten niet mogelijk was.
Bewust de richtlijn niet volgen, dat wil onder andere zeggen dat dit gedocumenteerd werd in het dossier, varieerde tussen 8,2% en 65,3%. Bij 6,6% tot 93,6% was dit met een als valide beoordeelde reden. Bij vijf van de zeven onderzoeken werd een meerderheid van de beslissingen om af te wijken als valide beoordeeld. Door de auteurs werden vijf categorieën geconstrueerd die deze redenen beschreven. Getalsmatig waren de eigen beslissingen van patiënten en bestaande contra-indicaties de belangrijkste motivatie.
Onze richtlijnen, oorspronkelijk bedoeld om te zorgen dat beschikbaar wetenschappelijk bewijs optimaal benut kan worden in de spreekkamer, hebben in de afgelopen jaren een veel bekritiseerde rol gekregen om als onderlegger te dienen bij het meten van de kwaliteit van het medisch handelen. Dit onderzoek laat zien dat indicatoren afgeleid van richtlijnen niet met een natte vinger of een gemiddelde score als norm kunnen worden gebruikt. Het afwijken van richtlijnen kan betekenen dat er goede zorg wordt geleverd. Kenmerken van patiënten of populaties, zoals comorbiditeit en leeftijd, kunnen een aanzienlijke invloed hebben op al dan niet volgen van een richtlijn. Het betekent ook dat het beoordelen of afrekenen van artsen aan de hand van dit soort indicatoren berust op een te grote vereenvoudiging van de complexiteit van de dagelijkse praktijk.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
