Rokers en hun longleeftijd

Vraagstelling

Heeft het verrichten van spirometrie en daarmee vaststellen van de longleeftijd een gunstig effect op het stoppen met roken?

Korte beschrijving

Achtergrond Een kwart van alle rokers ontwikkelt uiteindelijk COPD. De gemiddelde leeftijd bij het stellen van de diagnose COPD is 55 jaar. Longschade door roken is echter al vast te stellen door spirometrie na 20 packyears; voor de gemiddelde roker komt dit overeen met de leeftijd van 35 jaar. Dit onderzoek toetst de hypothese of het vaststellen van de ‘longleeftijd’ een stimulans is om te stoppen met roken.2 Patiëntenpopulatie In 2004 werden in 5 huisartsenpraktijken in Engeland via de computer 561 patiënten geïdentificeerd van 35 jaar of ouder die rookten. Onderzoeksopzet Bij aanvang van het onderzoek ondergingen alle patiënten spirometrie, waarbij FEV₁, FVC (forced vital capacity), FEV₁/FVC en reversibiliteit werden gemeten. Iedereen kreeg een ‘stoppen-met-rokenadvies’. De onderzoekers vertelden ook hoe patiënten zich konden aanmelden bij een ‘stoppen-met-rokenpolikliniek’. Na randomisatie kregen de patiënten uit de interventiegroep (n = 280) hun ‘longleeftijd’ te horen, dat wil zeggen de virtuele leeftijd van iemand met dezelfde FEV₁ als zijzelf. Dit werd gevisualiseerd in de Fletchercurve, waarin de longfunctie bij rokers en niet-rokers is afgezet tegen de leeftijd. Als de longleeftijd gelijk aan of lager was dan hun echte leeftijd, vertelden de onderzoekers dat de spirometrie normaal was. De controlegroep (n = 281) kreeg alleen de uitslag van hun FEV₁ op papier, zonder verdere uitleg. Na 12 maanden werd de spirometrie herhaald. Patiënten rapporteerden zelf of zij waren gestopt met roken. Dit werd geverifieerd met een koolstofmonoxideademtest en een speekseltest. Primaire uitkomstmaat Het (geverifieerd) gestopt zijn met roken 12 maanden na aanvang van het onderzoek. Resultaten In de controlegroep stopten 6,4% van de patiënten met roken en in de interventiegroep 13,6% (OR 2,29; 95%-BI 1,28-4,13). Het vertellen van de longleeftijd aan patiënten leverde een absolute reductie op van 7,2% (95%-BI 2,2%-12,1%). De number needed to treat (NNT), het aantal te behandelen personen om 1 roker meer te laten stoppen in de interventiegroep, was 14. Wat betreft longleeftijd was er geen significant verschil tussen stoppers en niet-stoppers. Rokers met een slechtere longleeftijd waren dus niet beter gemotiveerd om te stoppen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat patiënten met een normale longleeftijd gemotiveerd raakten door het idee, dat het nog niet te laat was om te stoppen. De kosten per interventie werden geschat op €26,- per patiënt en €366,- per succesvolle stopper. Conclusie van de onderzoekers Dit onderzoek laat zien dat het vaststellen en bespreken van de met spirometrie bepaalde longleeftijd een effectieve methode is om patiënten te motiveren met roken te stoppen. Bewijskracht: Randomised controlled trial.[1b]3 Suzanne Wezelenburg en Arie Knuistingh Neven