Schadelijke effecten beeldvorming bij aspecifieke lagerugpijn

Lemmers et al. bekeken 6 RCT’s en 8 observationele onderzoeken. Daaruit blijkt dat een röntgenfoto van de rug of een (vroege) MRI meer directe en mogelijk ook indirecte kosten met zich meebrengt. Het maken van een röntgenfoto, MRI of CT-scan leidt tot toename van gezondheidszorgconsumptie zoals medicatie, injecties en zelfs operatief ingrijpen. In het vervolgtraject zijn grote verschillen tussen patiënten die een MRI kregen en patiënten die geen MRI kregen: 19 tot 22% versus 0,8 tot 2,5% operaties; 40,8 versus 6,9% injecties en 18,4 versus 6,8% gebruik van fysiotherapie. In 2 observationele onderzoeken lijkt beeldvorming daarnaast te leiden tot meer werkverzuim (134 dagen versus 29 dagen en 165 versus 44 dagen). Dit verschil was er in de RCT’s echter niet.

Beeldvorming bij klachten over lagerugpijn is alleen geïndiceerd bij ernstige symptomen (rode vlag). Zonder aanwijzingen voor maligniteiten leidt beeldvorming tot het opsporen van degeneratieve, congenitale en houdingsafwijkingen die ook bij personen zonder rugpijn voorkomen. Met een MRI zijn patiënten niet sneller klachtenvrij dan zonder MRI. Toch krijgt in de Verenigde Staten een kwart van de patiënten met lagerugpijn in de eerste vier tot zes weken een scan of foto. Het is onbekend waarom artsen dit doen.

Dit onderzoek benadrukt opnieuw hoe belangrijk het is om terughoudend te zijn met beeldvorming bij lagerugpijn zonder ernstige symptomen. Het zou interessant zijn te weten wat (huis)artsen ertoe beweegt om beeldvorming aan te vragen. Op die manier kunnen we zinloos medisch handelen, gezondheidszorgconsumptie en kosten te verminderen.