Slaaptherapie via de app werkt

Nederlandse onderzoekers zetten een Randomized Control Trial op om het effect van de Sleepcare App te meten, ontwikkeld in een samenwerkingsverband tussen de Universiteit Utrecht, de Universiteit van Amsterdam en de Technische Universiteit Delft. Horsch et al. zochten eind 2015 actief naar deelnemers met milde ‘insomnie’ via websites, social media, advertenties, flyers en een persbericht. De DSM 5 definieert insomnie als inslaap- of doorslaapproblemen gedurende minimaal 30 minuten per nacht, minstens 3 nachten per week en minimaal 3 maanden met een negatief effect op het dagelijks functioneren. De onderzoekers includeerden 151 mensen met een gemiddelde leeftijd van 40 jaar, van wie 62% vrouw. Van hen gingen er 74 met de app aan de slag en 77 werden op een wachtlijst geplaatst (geen therapie).

De Nederlandstalige (Android) App Sleepcare bestaat uit een slaapdagboek, ontspanningsoefeningen, slaaprestrictieoefeningen en slaapeducatie. Het basisprogramma duurt zes à zeven weken. De app stuurt automatisch herinneringen om oefeningen te doen en geeft de nodige feedback. Centraal staan de slaaprestrictieoefeningen, omdat deze het effectiefst zijn. De app berekent de toegestane slaaptijd per deelnemer: een uur minder dan gemiddeld. Deelnemers konden hierover onderhandelen via de app.

Het effect van de app werd gemeten met de internationaal bekende ISI-vragenlijst (Insomnia Severity Index; 7 vragen, maximale score 28). De primaire uitkomstmaten waren ernst van de insomnia (score 0 tot 28) en slaapefficiëntie (score 0 tot 100). Afkappunt voor deelname was een score van 7 (milde slaapklachten). In beide groepen verminderde de ISI-score en dus de slaapklachten, maar het verschil was significant groter en ook significant vaker klinisch relevant in de appgroep (Cohen’s d effectgrootte tussen de groepen -0,66 voor ISI-scores en 0,71 voor slaapefficiëntie). De verbeteringen waren in de appgroep na 3 maanden nog steeds aanwezig. Tijdens de nameting hadden significant meer deelnemers uit de appgroep een ISI-score ≤ 7 (milde slaapklachten) vergeleken met degenen op de wachtlijst (38% versus 10%; p < 0,001).

Een app waarbij slaaprestrictie centraal staat werkt dus en onderzoek naar de effectiviteit van apps is zeker mogelijk.