Spreekuur van de toekomst

We zijn eraan gewend geraakt dat computers steeds meer menselijke taken beter, goedkoper en veiliger kunnen uitvoeren. Waar we nog maar moeilijk aan kunnen wennen, is dat die ontwikkeling exponentieel sneller gaat. Mensen hebben een slechte intuïtie voor exponentiele groei. Daarom overschatten we vaak wat er in een jaar mogelijk is, en onderschatten we wat er in tien jaar kan veranderen.

Tien jaar geleden hield Steve Jobs de eerste iPhone trots omhoog. De wereld vroeg zich af of er een markt was voor een smartphone met aanraakscherm. Iedere expert kon je destijds vertellen dat de smartphone steeds kleiner, krachtiger en goedkoper zou worden. Technologie ontwikkelt zich immers al decennia exponentieel. Maar bijna niemand kon voorspellen dat in 2017 een kwart van de wereldbevolking het destijds piepkleine Facebook zou gaan gebruiken. Dat we taxi’s zouden bestellen met Uber, appartementen boeken met Airbnb, Whatsappen met onze vrienden en familie, daten met Tinder en foto’s sturen met Snapchat. De meeste van die diensten bestaan nog maar net vijf jaar.

Januari 2020: Julia (40) maakt online een afspraak bij haar huisarts en typt als reden: ‘Elke dag moe!’ Vlak voor het consult checkt de huisarts in het HIS Julia’s tabblad met ‘personal health-info’ waarin onder andere gegevens worden verzameld vanuit apps die Julia gebruikt. Ze ziet dat Julia wat gewicht heeft verloren en dat ze vrijwel niet heeft gesport in de afgelopen vier weken. Tijdens het consult stelt de huisarts aanvullende vragen en doet lichamelijk onderzoek. Gelukkig zijn er geen afwijkingen. Ze vat haar bevindingen hardop samen voor Julia én voor de registratie met haar spraakherkenningssoftware. Tijdens het inspreken, kiest ze vlot codes voor symptomen, klachten en differentiaaldiagnose, allemaal gesuggereerd door het systeem. Op haar scherm verschijnt een pop-up, gebaseerd op de in het systeem geïntegreerde NHG-Standaard Moeheid, met de vraag of de standaardaanvraag voor labonderzoek kan worden verstuurd. Ze klikt op ‘akkoord’ en maakt een vervolgafspraak met Julia om de uitslagen te bespreken.

Maak ik me zorgen over het feit of de huisarts nog bestaat over twintig jaar? In het geheel niet. Lijkt de functie van de huisarts over twintig jaar nog op die van ons op dit moment? In het geheel niet.

Zo, de belangrijkste vragen zijn beantwoord wat mij betreft. Een veilig idee voor de huisartsen die ik in mijn praktijk opleid trouwens en het stelt mezelf ook wel enigszins gerust.

We leven in mooie, uitdagende tijden. Onze beroepsgroep is van nature conservatief, voorzichtig, afwachtend en gaat het liefst uit van vertrouwde en bewezen concepten. Die houding zullen we moeten bijstellen in een wereld die in een technologische stroomversnelling zit en ‘nooit af’ is (met dank aan het lezenswaardige boek van Martijn Aslander en Erwin Witteveen). Het is geen kwestie van ‘er zijn wat technische mogelijkheden bijgekomen.’ Het is een kwestie van: de wereld zit midden in een technologische revolutie waarvan het begin net zichtbaar is. Waar wij onze patiënten bestoken met slogans als ‘zitten is het nieuwe roken’ kunnen we nu ook stellen: ‘de niet-bewegende huisarts is de nieuwe dodo.’ Tot uitsterven gedoemd. Veranderkunde moet een standaard onderdeel van de huisartsenopleiding worden. De huisarts van nu omarmt e-communicatie, videoconsulten, het gebruik van apps en wearables, heeft weet van genetische mogelijkheden, denkt na over nanotechnologie en 3D-printing, neemt actief deel aan online sociale netwerken en vooral: kijkt over de grenzen van zijn eigen domein. De netwerksamenleving is een feit, techniek gaat een veel prominentere rol in het huisartsenleven spelen.