Sumatriptan: ‘an inconvenient truth’?

Peer Carsten Tfelt-Hansen, een gerenommeerd neuroloog die een hoog aanzien geniet in de migrainewereld, deed onderzoek naar publicaties rondom de introductie van sumatriptan. In 1991 werd dit middel met veel bombarie op de markt gebracht. Tfelt-Hansen vond in het register van GlaxoSmithKline zelf (http://gsk-clinicalstudyregister.com) zes RCT’s die nooit of slechts gedeeltelijk (één onderzoek) gepubliceerd werden. In vier RCT’s vergeleken onderzoekers sumatriptan 100 mg met paracetamol 1000 mg gecombineerd met een anti-emeticum. In twee onderzoeken werd behalve het antibraakmiddel ook codeïne toegevoegd. In de twee andere onderzoeken vergeleek men oraal sumatriptan met oraal ergotamine, en rectaal sumatriptan (25 mg) met rectaal ergotamine. De resultaten laten zich raden: slechts in één onderzoek met oraal gebruik van sumatriptan was het gunstige effect (hoofdpijnverlichting na twee uur) meer dan 50%. De resultaten van paracetamol waren weliswaar minder, maar het verschil was klein. In slechts één RCT berekenden wij een statistisch significant resultaat (OR 1,70; 95%-BI 1,17-2,41). Het onderzoek met oraal ergotamine was eveneens niet-significant ten gunste van sumatriptan. De RCT waarbij rectaal sumatriptan vergeleken werd met ergotamine was zelfs gunstiger voor ergotamine (OR 0,64; 95%-BI 0,43-0,95). De negatieve onderzoeken voor sumatriptan werden allemaal verricht vóór de ‘glorieuze’ introductie in 1991. Tfelt-Hansen gaf als verklaring dat deze resultaten rond de introductie van sumatriptan op zijn minst vervelend geweest zouden zijn voor het ‘wondermiddel’. Tja, hoe zou de wereld er dan uitgezien hebben? (Arie Knuistingh Neven, Frans Dekker)