Trefkans publicatie op internet bepaald door afkomst en leeftijd

De kans dat u de volledige tekst van een wetenschappelijke publicatie aantreft buiten de site van het oorspronkelijk publicerende vakblad is rechtevenredig met de statuur van het blad en omgekeerdevenredig met de tijd die verstreek sinds publicatie. Dit zijn de belangrijkste conclusies uit een onderzoek waarbij een onderzoeker met behulp van Google het internet afspeurde naar deze zogenaamde offsite artikelen. Hij ontwikkelde hiervoor een gestandaardiseerde zoekmethode met een gemiddelde trefzekerheid van 79%; 8 van de 10 artikelen buiten hun oorspronkelijke website werden dus gegoogled. Om met zijn methode zo veel mogelijk PDF’s met de volledige tekst (zoals opgenomen in Medline) en zo min mogelijk fout-positieven (zoals verwijzingen en citaten) te selecteren, paste hij een aantal vernuftige zoektermen toe. Zo liet hij Google zoeken naar de minst voorkomende naam onder de auteurs en naar het minst voorkomende woord in het cv van de auteurs (nooit vermeld in citaten). Van de paginanummering maakte hij handig gebruik door te laten zoeken naar aanwezigheid van een eerste én een tweede pagina zodat referenties, die in de regel alle pagina’s betreffen, werden uitgefilterd. Bovendien plaatste hij de exacte titel van een publicatie tussen aanhalingstekens, wat resulteerde in treffers voor alleen die exacte titel. Gewapend met dit instrument liet hij Google zoeken naar volledige teksten van onderzoeksverslagen van 13 tijdschriften, die deze volledige teksten alleen aan hun abonnees prijsgeven. Binnen deze groep selecteerde hij nog op de impactfactor van de bladen; 4 met een hoge (11-32), 4 met een medium (5-11) en 5 met een lage (1-5). Ongeveer een derde van de artikelen uit tijdschriften met een hoge impactfactor was ergens anders te vinden dan op de originele site. We hoeven ons in het vervolg dus niet meer direct te laten afschrikken door een uitnodiging om lid te worden van een vakblad waarvan we één artikeltje willen inzien. Hoe groter de naam van het tijdschrift, hoe groter de kans dat we het artikel met een beetje moeite wel ergens op het web kunnen vinden. Daarnaast stellen we de zoektocht niet uit, anders neemt de kans dat we alsnog een bezoek moeten brengen aan een medische bibliotheek weer toe. (Johannes Pruijs)