Samenvatting
In februari 2006 is de herziene NHG-Standaard Het rode oog verschenen.1 Oogklachten komen veel voor in de dagelijkse praktijk en vragen grondige inspectie en alertheid op alarmsymptomen. Vaak vormen oogproblemen een reden voor consultatie buiten kantooruren en dan is de overdracht extra belangrijk. In de praktijk bespreekt enkele waargebeurde casus.
Een lasoog zonder complicaties
De heer De Witte, 34 jaar, lasser van beroep, bezoekt ’s avonds de huisartsenpost. Hij had een aantal laspuntjes weggetikt en mogelijk was er iets in zijn oog gekomen. Dat leek eerst wel mee te vallen, maar hij heeft nu meer last. Desgevraagd blijkt hij bij dit soort klusjes zijn laskap niet altijd te gebruiken. Hij heeft nu vooral van het linkeroog last, kan slecht tegen licht en knipperen doet pijn. Hij kan zijn oog niet goed openen en ziet wazig. Een echte ‘tik’ had hij niet gemerkt. Bij onderzoek traant het fors rode oog flink en door de fotofobie is het lastig te onderzoeken. Na lokale verdoving is de pijn weg en kan het oog beter worden onderzocht: de roodheid grenst aan de pupilrand, die normaal reageert op licht. Na goed zoeken wordt een staaldeeltje onder het bovenooglid gevonden en verwijderd. Fluoresceïne toont geen corneadefect. De visus is nu goed. De Witte neemt de rest van de minim met oxybuprocaïne mee naar huis en krijgt het advies de volgende dag zijn oog te laten beoordelen. Daags daarna zijn de klachten en ook de roodheid goeddeels verdwenen. Epicrise: pijn, fotofobie en visusproblemen zijn alarmsymptomen bij de beoordeling van oogletsels, maar zijn bij lasogen altijd aanwezig. Door de prompte reactie op lokale verdoving met de mogelijkheid van beoordeling en het vinden van een staaldeeltje kon het beloop in de eerste lijn worden afgewacht. Maar het kan ook anders gaan, getuige de volgende casus.
Een rare sensatie…
De heer Westers, 28 jaar, had gisteren een wig in een boomstronk gedreven en mogelijk is er ondanks de beschermbril iets in zijn oog gekomen, maar hij heeft geen ‘tik’ gevoeld. Een van zijn collega’s had naar zijn oog gekeken maar niets gevonden. Hij had geen pijn en kon goed zien. Maar vanochtend werd hij wakker met een rare sensatie in zijn oog en zag hij alles vervormd. Bij onderzoek ziet de huisarts een ontronde pupil met een delle op 5 uur als uiting van een mogelijke perforatie. Westers werd direct gezien door de oogarts, maar ondanks een operatieve ingreep bleef de visus van het oog permanent verminderd. Epicrise: Een high-velocity trauma geeft uitwendig vaak geen afwijkingen, maar de schade kan aanzienlijk zijn. Een ijzerdeeltje kan binnen enkele dagen een roestring geven als aanduiding. Bij twijfel moet altijd worden verwezen. Sommige leerboeken raden een röntgenopname aan, maar de uitkomsten van dit onderzoek zijn niet duidelijk.
Een klap op het oog
De 17-jarige Jurgen kreeg bij een ruzie op zaterdagavond een klap op zijn rechteroog. Hij had flink wat alcohol gedronken en werd zondag pas laat wakker. Toen schrok hij van zijn dikke, blauwe oog. Op de huisartsenpost wordt hij onderzocht. De visus is goed ondanks de forse zwelling. Het oog zelf is aan de onderzijde rood, wat een hyposphagma doet vermoeden. Rond het oog zit een flink hematoom; de oogbewegingen lijken goed. Palpatie geeft geen aanwijzingen voor fracturen van orbitarand of zygoma. Jurgen krijgt het advies het oog te koelen, zo nodig paracetamol te nemen en de volgende dag naar zijn eigen huisarts te gaan. Jurgen kan die maandag echter niet naar de praktijk komen vanwege hoofdpijn en duizeligheid. Het oog is nog erg dik en Jurgen ziet dubbel. Na het spreekuur wordt een visite afgelegd. Nog steeds bemoeilijkt de zwelling de oogbewegingen. De visus is goed, maar mogelijk blijft de oogbeweging naar beneden achter. Jurgen wordt verwezen naar de oogarts, die een fractuur van de orbitabodem vaststelt. Een operatie volgt, maar de oogbeweging blijft achter. Uitgebreider onderzoek wijst op een avulsiefractuur. Ook na de nieuwe ingreep houdt Jurgen problemen met lezen. Epicrise: De combinatie van traumata met alcoholgebruik is verraderlijk door een onbetrouwbare anamnese en farmacologische effecten van alcohol. Een fractuur van de orbitabodem is uitwendig alleen te vermoeden bij inklemming van de oogspier met als gevolg dubbelzien. Dit is dan ook een belangrijk symptoom om na te vragen.
Conjunctivitis die niet overgaat
De heer Litaay, 40 jaar, komt op vrijdag bij de huisarts. Hij heeft al enkele dagen een oogontsteking met pussige afscheiding. De huisarts diagnosticeert een conjunctivitis en geeft fusidinezuur oogzalf. In het weekeinde nemen de klachten echter toe, zodat Litaay op zondag de huisartsenpost bezoekt. Zijn ogen zitten nog steeds vol en zijn ’s ochtends dichtgeplakt. Hij heeft geen koorts, geen infecties elders en hij ziet goed. Bij onderzoek vindt de huisarts een pussige conjunctivitis. Gezien de duur van de klachten schrijft hij chlooramfenicol oogzalf voor. Litaay is wat aarzelend omdat de vorige zalf niet hielp, maar probeert het uiteindelijk toch. Enkele dagen later treft de huisarts hem bij het tankstation. Het oog is genezen. Epicrise:Een bacteriële conjunctivitis wordt in 80 procent van de gevallen veroorzaakt door bacteriën die resistent zijn tegen fusidinezuur. Alleen bij stafylokokkeninfecties, zoals blefaritis, is het zinvol fusidinezuur voor te schrijven.
Literatuur
- 1.Bij deze standaard verschenen 13 NHG-Patiëntenbrieven over de verschillende oogaandoeningen (zie http://nhg.artsennet.nl?patiëntenbrieven).
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
