Veel huisartsen hebben moeite met euthanasie bij vergevorderde dementie

Huisartsen voeren het overgrote deel van alle Nederlandse euthanasieprocedures uit: 82% in 2020. In 2019 betrof 2,5% van alle euthanasieprocedures een patiënt met dementie. Aanleiding voor het huidige onderzoek was de recente strafzaak voor de Hoge Raad waarin een specialist ouderengeneeskunde werd vrijgesproken voor moord na euthanasie bij een patiënt met vergevorderde dementie. De onderzoekers inventariseerden via een vragenlijst hoe huisartsen denken over euthanasie bij patiënten met vergevorderde dementie. Van de 894 huisartsen die werden benaderd, vulden er 423 (47,3%) een vragenlijst in over de beoordeling van uitzichtloos en ondraaglijk lijden. Verder beantwoordden zij 4 vragen over een casus die was gebaseerd op de eerdergenoemde strafzaak.  

De meerderheid van de ondervraagden (82,4%) vindt het moeilijk te bepalen of een wilsonbekwame patiënt met dementie ‘uitzichtloos en ondraaglijk’ lijdt. Bij een wilsbekwame patiënt met dementie vindt 58,6% dit moeilijk. 

Van de huisartsen vindt 54,1% dat de arts in de beschreven casus niet goed heeft gehandeld, de rest vindt van wel. Van de ondervraagden vindt een klein deel (18%) dat een (eerder opgesteld) schriftelijk euthanasieverzoek een mondeling verzoek kan vervangen wanneer communicatie met de patiënt niet meer mogelijk is (42,2% nee; 37,4% misschien). Het toedienen van sederende medicatie voorafgaand aan de euthanasie vindt 42,9% acceptabel (29,9% nee; 21,1% misschien).  

De onderzoekers concluderen dat de meerderheid van de huisartsen moeite heeft met euthanasie bij vergevorderde dementie. Gezien de morele, persoonlijke en juridische dilemma’s is dat misschien ook niet zo verwonderlijk. Artsenfederatie KNMG heeft recent het standpunt Beslissingen rond het levenseinde gepubliceerd. Het nieuwe hoofdstuk, mede gebaseerd op de uitspraak van de Hoge Raad van april 2020, geeft huisartsen wellicht meer ondersteuning bij de lastige kwestie van euthanasie bij gevorderde dementie.