Verrassende bijwerkingen antidepressiva bij ouderen

De keuze voor een antidepressivum bij oudere depressieve patiënten wordt mede bepaald door potentiële bijwerkingen en contra-indicaties bij bepaalde aandoeningen. In het algemeen wordt bij deze patiënten eerder gekozen voor een antidepressivum uit de groep van de SSRI’s en de SNRI’s, gebaseerd op resultaten uit RCT’s. Het onlangs in BMJ gepubliceerde onderzoek van Coupland kan hier echter wel eens verandering in brengen. De onderzoekers keken naar het verband tussen het optreden van een aantal serieuze bijwerkingen in de verschillende klassen antidepressiva en gebruikten hiervoor informatie uit een groot aantal HISsen. In het onderzoek is keurig gecorrigeerd voor verstorende variabelen. Vergeleken met oudere patiënten die geen antidepressiva gebruiken, hebben patiënten die dat wel doen een grotere kans om te overlijden, een suïcidepoging te doen, te vallen, iets te breken en op gastro-intestinale bloedingen. Oudere patiënten die een SSRI of een SNRI gebruiken, hadden een significant grotere kans op een CVA/TIA en op epileptische aanvallen. De groep die een SSRI gebruikte had ook nog een grotere kans op een myocardinfarct en hyponatriëmie. Vergeleken met oudere patiënten die een tricyclisch antidepressivum gebruiken, hebben de SSRI-gebruikers een significant grotere kans op overall overlijden (OR 1,32), CVA/TIA (OR 1,15), vallen (OR 1,27), botbreuken (OR 1,26), epileptische aanvallen (OR 1,8) en hyponatriëmie (OR 1,44). Er werd geen verschil gevonden in kans op een suïcidepoging tussen de SSRI’s en de tricyclische antidepressiva. De onderzoekers keken ook nog naar de specifieke antidepressiva. Voor een aantal uitkomsten scoorden trazodon, mirtazipine en venlaflaxine slechter dan andere middelen. De gevonden verschillen zijn significant maar niet heel groot. Toch wijzen de verschillen in een andere richting dan verwacht; de meeste richtlijnen adviseren voorzichtig te zijn met tricyclische antidepressiva bij oudere patiënten. Die voorzichtigheid lijkt nu ook te gaan gelden voor alle antidepressiva. (Eric van Rijswijk)