Wees terughoudend met antibiotica voor bacteriurie in verpleeghuis

In een systematische review volgens de Cochrane-methode includeerden onderzoekers gerandomiseerde en observationele studies die antibiotica vergeleken met placebo of geen behandeling bij verpleeghuisbewoners met asymptomatische bacteriurie. Zij includeerden studies die rapporteerden over de effectiviteit, veiligheid en bijwerkingen van antibioticatherapie voor (asymptomatische) bacteriurie onder verpleeghuisbewoners.

Geen lager risico

De onderzoekers includeerden 9 trials met data van in totaal 1391 deelnemers. 2 trials vergeleken de effectiviteit met placebo, in de overige trials kreeg de controlegroep geen behandeling. De gemiddelde leeftijd lag in alle studies boven de 80 jaar. Antibacteriële therapie leidde zoals verwacht vaker tot eradicatie van de bacteriegroei (risico ratio (RR) 1,89; 95%-BI 1,08 tot 3,32), maar verkleinde het risico op klinische urineweginfecties niet (RR 1,18; 95%-BI 0,45 tot 3,07). Ook niet op mortaliteit (RR 0,53; 95%-BI 0,16 tot 1,71). Wel gaf de therapie een substantieel hoger risico op bijwerkingen (RR 5,62; 95%-BI 1,07 tot 29,55).

Representatief?

Een kanttekening bij dit onderzoek is dat er grote variëteit bestond in de kwaliteit van geïncludeerde studies. Er is ook een hoog risico op vertekening van de resultaten in deze ietwat verouderde trials. Dat roept de vraag op in hoeverre de resultaten representatief zijn voor de huidige klinische praktijk, aangezien 8 van de 9 studies voor het jaar 2000 zijn gepubliceerd.

Nadelen wegen zwaarder 

Op basis van deze review lijken de nadelen van antibioticagebruik bij een bacteriurie onder oudere verpleeghuisbewoners zwaarder te wegen dan de voordelen. Antibioticagebruik leidt niet tot minder klinisch manifeste urineweginfecties of een lagere mortaliteit. Hiermee bevestigt dit onderzoek de huidige NHG-Standaard Urineweginfecties: verricht geen urineonderzoek bij kwetsbare ouderen met aspecifieke klachten en symptomen.