Door de farmaceutische industrie gesponsord onderzoek heeft vaker als resultaat dat de nieuwe behandeling beter is dan onderzoek betaald uit publieke middelen. Dat is al eerder aangetoond en nu bevestigd in een analyse van 324 trials over hart- en vaatziekten die de laatste 5 jaar zijn verschenen in 3 gezaghebbende medische tijdschriften: Lancet, New England Journal of Medicine en JAMA. Volledig door de industrie betaalde trials hadden een betere uitkomst voor onderzochte interventies in 67,2%; als een non-profitorganisatie de trial financierde, was dat maar in 49% van de gevallen zo. Opmerkelijk was dat onderzoek, waarbij sprake is van cofinanciering daar precies tussenin zit. In epidemiologische termen is er dus sprake van een dosis-effectrelatie, een sterke aanwijzing voor een causaal verband. Worden we als lezer dus bedrogen? Dat valt nog maar te bezien. Ten eerste is het natuurlijk opvallend dat we te maken hebben met publicaties in tijdschriften waarvan het reviewproces tamelijk stevig is en waarbij hoge eisen aan de methodologie worden gesteld. Ten tweede – en dat is toch echt bijzonder – bleken trials die door de industrie werden betaald vaker harde, klinische eindpunten te hebben. Surrogaateindpunten, bijvoorbeeld bloeddruk of cholesterolgehalte, bleken juist voor te komen bij onderzoek van non-profitorganisaties en kenden vaker positieve bevindingen dan klinische eindpunten. Publicatiebias blijft dan als verklaring over: als een resultaat de financier niet bevalt, dan wordt het niet voor publicatie aangeboden. Een dergelijk gedrag kan niet helemaal worden uitgesloten. Om publicatiebias te voorkomen wordt tegenwoordig gebruikgemaakt van trialregisters; ook tijdschriften eisen steeds vaker dat een onderzoek daar ook is aangemeld. Ligt het dan aan de redacties zelf? Publiceren tijdschriften onderzoek met negatieve resultaten gewoon minder vaak dan onderzoek met positieve resultaten? Dat zou kunnen, maar uit 41,4% van alle onderzochte trials kwam geen gunstiger oordeel over de nieuwe behandeling dan over de bestaande. Er is ook nog een andere verklaring mogelijk. Instanties voor geneesmiddelenregistratie, zoals de FDA, vragen replicatie van onderzoeksbevindingen voordat zij een onderzoek registreren en ook richtlijnmakers stellen deze eis. Het is natuurlijk te verwachten dat een bedrijf na een eerste positief resultaat het onderzoek zal willen herhalen. Na een eerste negatief resultaat zal men dat veel minder snel doen. Bovendien is de interesse bij de industrie voor uitbreiding van bestaande indicatiegebieden natuurlijk groter dan bij non-profitorganisaties. En ook uitbreiding van indicatie vereist nieuw onderzoek. Mogelijk bijten we dus in onze eigen staart met strenge eisen voor registratie van nieuwe middelen. Dat betekent niet dat we die eisen moeten aanpassen, maar wel dat non-profitfinanciering van wetenschappelijk onderzoek belangrijk is. Slechts 31% van de trials gepubliceerd in genoemde 3 tijdschriften was gefinancierd door non-profitinstellingen. Misschien zit daar wel het sluitstuk voor de oplossing van het hardnekkige probleem van de publicatiebias. (HvW)
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
