Ziekte en gedrag hebben een innige relatie. In een documentaire die de VPRO in december 2004 uitzond over ziekte en gedrag, werd zelfs gesteld dat ziekte voor 80% uit gedrag ‘bestaat’. Cecile Boot, een gezondheidswetenschapper, is in haar promotieonderzoek nagegaan hoe die samenhang tussen ziekte en gedrag er bij mensen met astma en COPD uitziet. Ze heeft daarbij gebruikgemaakt van het begrip adaptatie, dat volgens haar definitie uit drie componenten bestaat. De eerste component houdt in dat je de gevolgen van de ziekte zoveel mogelijk beperkt, het tweede dat je een evenwicht creëert tussen draagkracht en draaglast en tot slot dat je de invaliderende cognities en emoties beperkt. Na analyse van een paar focusinterviews met mensen met astma of COPD hebben experts acht criteria opgesteld aan de hand waarvan de mate van adaptatie kan worden vastgesteld. Bij 189 mensen met astma of COPD, geworven via bedrijfsartsen, specialisten en advertenties, is ze nagegaan hoe ziekteverzuim samenhangt met adaptatie, werkkenmerken, psychosociale variabelen, persoonskenmerken, ernst van de ziekte en functionele beperkingen. De ernst van de ziekte, vastgesteld op basis van longfunctieonderzoek, hangt niet of nauwelijks samen met het ziekteverzuim dat mensen rapporteren. Psychosociale factoren, werkkenmerken en adaptatie hangen wel samen met ziekteverzuim. Er is sprake van een voorspelbare samenhang: meer problemen, minder leuk werk, minder adaptatie: meer verzuim. Er zijn wel wat verschillen tussen astma- en COPD-patiënten, maar grosso modo vertonen ze hetzelfde beeld. Vervolgens heeft Boot bekeken welke baseline variabelen een verandering in het ziekteverzuimpatroon in het daarop volgende jaar voorspellen bij mensen met astma, de grootste groep uit het onderzoek. Een laag opleidingsniveau en meer functionele beperkingen bij baseline voorspellen een toename van het ziekteverzuim. Goede adaptatie voorspelde minder verzuim. Een stabiel hoog verzuim hing samen met meer ontevredenheid over het werk, meer steun van de werkgever [!] en meer klachten bij sociale activiteiten. Longfunctie, taakinhoud en werkomstandigheden bleken geen voorspellers van verandering in het verzuim. Een paar kanttekeningen kun je bij dit onderzoek wel maken: het is geen huisartsenpopulatie en de deelnemers zijn op diverse manieren geworven. De onderzoekster heeft bekeken of de methode van werving de resultaten beïnvloed heeft, maar dat bleek niet het geval. We weten verder niets over de mensen die niet mee wilden doen, dus weten we ook niet voor welke mensen deze onderzoeksgroep representatief is. De resultaten zijn daardoor wat lastig te generaliseren, maar het komt wel overeen met onze ervaring in de spreekkamer: er zijn soms grote discrepanties tussen ervaren ziektelast, -gedrag en ernst van de ziekte.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
