Ziekten in beeld; een nieuwe serie

Op 18 september wordt het boek Ziektebeelden1 tijdens de jaarlijkse VU-publiekslezing gepresenteerd, een boek over de relatie tussen literatuur en ziekte. Tot de auteurs van het boek behoren heel wat huisartsen. Huisarts en Wetenschap verwierf het exclusieve recht om een korte reeks voorpublicaties te realiseren. De komende vijf nummers zullen vijf huisartsen in dit blad schrijven over ‘hun’ favoriete boek of in ieder geval over het boek dat huisartsen moeten lezen. De redactie van Ziektebeelden stelde de auteurs de volgende vragen: welke boeken bevelen de auteurs dokters aan om te lezen? Welke voorkeuren hebben de auteurs zelf? Wat spreekt hen aan? En waarom? Wat kunnen dokters van literatuur leren? Worden ze er mogelijk zelfs betere dokters van? Ruim zestig auteurs geven in het boek antwoord in meer dan zeshonderd pagina's. Het zijn geen gortdroge analyses, maar heuse essays. Auteurs schuwen het persoonlijke niet, maar gaan ook op zoek naar het ‘algemene’. Elke auteur betoogt wel, maar schrijft ook mooi en associatief. Een groot deel van de auteurs is zelf arts, maar ook sociologen, psychologen en ethici komen aan het woord. Zelfs bekende romanschrijvers (Nicolaas Matsier, Charlotte Mutsaers) ontbreken niet. Al deze mensen beschrijven een veelheid aan medisch relevante thema's: almachtgevoelens, hoop, verdriet, macht, de eerste dode patiënt tijdens de opleiding, het spreekuur als soap, onzekerheid, ambities, rolopvatting van de dokter en huisbezoek. Ook ziekten als dementie, psoriasis en CVA komen aan bod. Het thema ‘literatuur en geneeskunde’ spreekt al deze mensen dus aan. Waarom? Inez de Beaufort, hoogleraar medische ethiek aan de Erasmus Universiteit: ‘Omdat literatuur studenten op een andere manier in aanraking brengt met de ervaringen van patiënten en eventueel bijkomende dilemma's…. Fictie levert geen antwoorden op, natuurlijk niet, maar het zet artsen aan het denken, het bevrijdt ze misschien wel uit een eenzijdig medisch denkraam. Fictie biedt geen zekerheden, maar doet juist twijfelen. De beelden/verhalen van de literatuur laten je meer begrijpen van je overtuigingen en die van anderen waardoor je weer kritisch wordt over je eigen overtuigingen.’ De eerste bijdrage in deze serie in H&W is van Frans Meijman (pagina 303) over Albert Camus' La peste. (FM)