Zorg voor kwetsbare ouderen

De onderzoeken die beschreven worden in dit proefschrift zijn gefinancierd vanuit het Nationaal Programma Ouderenzorg. Hieruit zijn in heel Nederland onderzoeken opgezet om de zorg voor kwetsbare ouderen te verbeteren. Een aantal hiervan zijn eerder in H&W gepubliceerd, en recent heeft Van Rossum in een commentaar deze onderzoeken en hun uitkomsten op een rij gezet. De uitkomsten van Suijker zijn in lijn met eerder onderzoek en de conclusies van Van Rossum.

Het proefschrift beschrijft eerst een onderzoek naar de ISAR-PC, een eenvoudige vragenlijst voor het opsporen van ouderen met dreigend functieverlies. De voorspellende waarde blijkt redelijk en beter dan selectie op basis van leeftijd alleen. Vervolgens wordt een RCT met een looptijd van één jaar beschreven waarin een complexe interventie, aangestuurd door getrainde verpleegkundigen en gericht op functiebehoud van ouderen, wordt vergeleken met gebruikelijke zorg. De interventie is gebouwd op principes van disease management, case management, patient empowerment en motivational interviewing. Er zijn geen verschillen gevonden op relevante eindpunten, een indrukwekkend aantal fysieke en functionele maten, zoals health related quality of life en gebruik van zorg, maar ook gewicht en knijpkracht. Een kosten-effectiviteitsanalyse laat zien dat extra zorg gezien het ontbreken van opbrengsten af te raden is. Dan zijn er twee interessante hoofdstukken voor toekomstige onderzoeken: een stuk over zelfrapportage van zorggebruik en een stuk over minimale relevante verschillen en minimale meetbare verschillen van twee meetinstrumenten.

Het voor de huisarts meest interessante hoofdstuk, midden in het proefschrift, heeft als boodschap dat bij een uitgebreid geriatrisch assessment veel problemen worden gevonden, gemiddeld acht per oudere. Van deze acht problemen werd er echter gemiddeld slechts één als een probleem gezien door de patiënt (meestal ‘pijn’). Er is dus een grote discrepantie tussen goedbedoelde zorg op basis van deze problemen en de beleving en behoeften van ouderen. Dit sluit aan bij het onderzoek van Daniels dat stelt dat ouderen niet zozeer van hun ziekten of beperkingen af willen, maar oplossingen willen om zinvolle activiteiten te blijven uitvoeren. Hoe wij deze zorg moeten bieden, en hoe en of we dit kunnen labelen als ‘verzekerde zorg’, zal een uitdaging blijven voor de toekomst.