Marise Kasteleyn

Zorgprotocollen worden soms als een hinderpaal voor zorg-op-maat ervaren. Veel huisartsen zouden bij patiënten met een goede diabetescontrole meer willen doen met zelfmanagement en persoonsgerichte zorg. Wij lieten 4 praktijken waar de diabeteszorg goed was georganiseerd experimenteren met de implementatie van zelfmanagementinterventies in plaats van protocollaire zorg. De ontheffing van het protocol werkte inspirerend, maar gaf ook onzekerheid. We identificeerden 3 randvoorwaarden voor succesvolle zorg-op-maat: oog voor de behoeften van patiënten, goede samenwerking binnen het praktijkteam en goed functionerende e-health­toepassingen. Deze voorwaarden hebben we verwerkt in een stappenplan.

Eerdere onderzoeken naar de relatie tussen hoogte en COPD trokken tegenstrijdige conclusies. Een van de belangrijkste risicofactoren voor COPD wereldwijd namen ze daarbij echter vrijwel niet mee: fijnstof binnenshuis. Daarom vergeleken wij fijnstofconcentraties en COPD-prevalentie binnenshuis tussen hooglanden en laaglanden in Kirgistan. Zowel fijnstof als COPD kwam alarmerend veel voor in de hooglanden. Maar ook in onze lage landen kunnen de fijnstofconcentraties binnenshuis oplopen tot ver boven de aanbevolen waarden, bijvoorbeeld tijdens het koken en openhaardgebruik.