Roeline Pasman

Het publieke debat over euthanasie of hulp bij zelfdoding gaat vooral over patiënten met een psychiatrische aandoening of dementie en over voltooid leven. Dit zijn situaties die als ‘complexe’ casussen worden beschouwd. Geconsulteerde SCEN (Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland)-artsen hebben in de praktijk ook te maken met andere als complex ervaren aspecten. Bijvoorbeeld een jonge patiënt, een moeizame communicatie met de patiënt en druk van de naasten. Het SCEN-programma kan hieraan aandacht besteden.

Palliatieve Thuiszorg (PaTz) is een methode om de palliatieve zorg in de eerste lijn te verbeteren via regionale registratie- en gespreksbijeenkomsten van huisartsen en wijkverpleegkundigen. Uit dit retrospectieve vragenlijstonderzoek blijkt dat PaTz-deelnemers betere samenwerking en deskundigheid in de palliatieve zorg ervaren. PaTz-deelname is geassocieerd met een toename in communicatie over levenseindeonderwerpen. De tijdsinvestering is een belangrijke barrière voor deelname. Om huisartsen verder te enthousiasmeren voor de PaTz-methode bevelen we nader effectonderzoek en een structurele vergoeding voor PaTz-deelname aan.

Wilsverklaringen hebben de naam nogal nutteloos te zijn, maar opvattingen over het eigen levenseinde blijken behoorlijk stabiel. Daarentegen kunnen mensen de implicaties van bepaalde behandelingen en situaties aan het eind van het leven niet altijd goed overzien. Het is belangrijk dat dokters tijd maken voor advance care planning. Een gesprek over de wilsverklaring kan dan een goede aanleiding zijn.