Cognitieve gedragstherapie helpt bij reuma

Bekend is dat catastroferende gedachten, medisch onnodig vermijdingsgedrag, het ontbreken van sociale steun, de aanwezigheid van psychosociale problematiek of een stemmingsstoornis het beloop van lichamelijk onverklaarde klachten ongunstig beïnvloeden. Minder bekend is of dezelfde factoren ook de ziekteactiviteit en het beloop van organisch verklaarde aandoeningen beïnvloeden. Bij 78 patiënten met reumatoïde artritis die korter dan een jaar bestond, is onlangs onderzocht welke stressoren ( major life events, ziektegerelateerde stressoren) en welke kwetsbaarheidsfactoren (neuroticisme, extravertie, stresscoping en sociale steun) de ziekteactiviteit het beste voorspelden. Op de korte termijn was er geen enkele voorspeller, waarschijnlijk als gevolg van de ingestelde therapie in het eerste jaar waar bijna elke patiënt in eerste instantie gunstig op reageerde. Na drie en vijf jaar echter waren er wel voorspellers aan te wijzen: een passief-vermijdende manier van stresscoping en weinig sociale steun voorspelden een ongunstiger ziektebeloop. Een passieve manier van met pijn omgaan – activiteiten vermijden en catastroferende gedachten – voorspelde een ongunstiger beloop van de functionele beperkingen na één en drie jaar. Weinig sociale steun voorspelde eveneens een ongunstiger beloop van functionele beperkingen na één, drie en vijf jaar. Er werd gecorrigeerd voor ziekteactiviteit. Hulpeloosheid hing negatief samen met een gunstiger ziektebeloop na één jaar. Acceptatie en perceived benefits, de andere twee categorieën van cognities, waren positief gerelateerd aan een gunstig ziektebeloop na 1 jaar. Cognitieve gedragstherapie, waarbij de factoren worden vastgesteld die een ongunstig beloop voorspellen en daarop gericht wordt geïntervenieerd, lijkt ook bij patiënten met reumatoïde artritis een gunstige invloed op het beloop van de klachten en vooral op de ervaren hinder en beperkingen te hebben. Een eerste gecontroleerdklinisch onderzoek leverde gematigd positieve resultaten op, maar zoals altijd is er meer onderzoek nodig om te bepalen of deze aanpak echt effectief is. (HvH)