Pay-for-performance slecht voor continuïteit van zorg

Het Verenigd Koninkrijk voerde in 2004 het Quality and Outcomes Framework (QOF) in. Binnen dit systeem hanteert men het pay for performance-principe: huisartsen worden jaarlijks beoordeeld op 136 kwaliteitsindicatoren op het terrein van chronische ziekte, praktijkorganisatie en patiëntenoordelen. Bijna 100% van de huisartsen neemt deel aan dit vrijwillige systeem, waarschijnlijk omdat de beloningen kunnen oplopen tot 25% van het inkomen. Campbell et al. onderzochten de effecten van dit systeem in 42 representatieve huisartsenpraktijken met gegevens uit 1998 en 2003 (vóór de introductie van QOF) en uit 2005 en 2007 (na de introductie). Gekeken is naar astma, diabetes en hart- en vaatziekten en naar het oordeel van patiënten over de toegankelijkheid, continuïteit van zorg en communicatie met de dokter. De onderzoekers constateerden al een verbetering vóór de introductie van QOF in de kwaliteit van zorg voor hart- en vaatziekten, diabetes en astma. Tussen 2003 en 2005 verbeterde de kwaliteit van zorg voor diabetes en astma nog meer, voor hart- en vaatziekten niet. Tussen 2005 en 2007 bleef de zorg voor alle drie condities op hetzelfde niveau. De scores op indicatoren voor astma en hart- en vaatziekten waarvoor men geld kreeg, stegen na introductie van QOF, terwijl de scores op indicatoren waarvoor men geen geld kreeg, daalden! Scores voor toegankelijkheid en communicatie bleven hetzelfde gedurende de hele periode tussen 1998 en 2007, terwijl de score voor continuïteit van zorg - de mogelijkheid om de eigen dokter te zien - onmiddellijk na introductie van QOF significant daalde en op dat niveau bleef. Een mogelijke verklaring is dat de praktijken mikten op toegankelijkheid, dus op de kans binnen 48 uur een afspraak te krijgen met een dokter (wel betaald) en dat dit ten koste ging van de mogelijkheid een afspraak te krijgen met de eigen dokter (niet betaald). Volgens de auteurs is dit een pervers effect van het pay for performance-systeem, te meer omdat patiënten continuïteit van zorg van groot belang vinden. (Peter Lucassen)