Balans verbeteren

In dit fraai vormgegeven proefschrift bestudeert bewegingswetenschapper Juha Hijmans de mogelijkheden om met orthesen de balans te verbeteren van mensen met somatosensorische problemen. De twee belangrijkste patiëntengroepen met somatosensorische problemen door een aandoening van het perifere zenuwstelsel zijn ouderen en personen met diabetische neuropathie. Zij kampen dikwijls met balansproblemen door een achteruitgang in tactiele en proprioceptieve feedback. Omdat deze patiënten in de huisartsenpraktijk steeds meer voorkomen, zijn de uitkomsten van deze dissertatie van potentieel belang voor de huisarts. Er bestaat behoefte aan uitbreiding van de behandelingsmogelijkheden van balansproblemen. In hoofdstuk 2 stelt de auteur in een systematisch literatuuronderzoek vast dat er geen definitieve conclusies kunnen worden getrokken over de effectiviteit van enkel-/voetorthesen in het verbeteren van balansproblemen. Compressie rond enkel en voet hebben bij ouderen weliswaar een gunstig effect op de positiezin maar niet op de balans, die hierdoor zelfs verslechtert. Hijmans’ onderzoek concentreert zich vervolgens op de effecten van vibrerende inlegzolen op de balans. Het idee is dat onder de voetzool toegepaste mechanische ruis door vibrerende zolen de tactiele sensibiliteit van de voetzool verbetert. Dit werkingsmechanisme is gebaseerd op ‘stochastische resonantie’. Dit is een verschijnsel waarbij een signaal waarneembaar wordt gemaakt door toevoeging van ruis aan een anders niet detecteerbaar signaal. Het brein kan de informatie van de drukkrachten die bij staan en lopen op de voet worden uitgeoefend beter en eerder registreren als aan deze drukkrachten mechanische ruis door de inlegzool wordt toegevoegd. Zodoende kan de balans worden verbeterd. Gezonde personen en personen met neuropathie werd gevraagd op een plaat te staan waarop vibrerende inlegzolen waren geplaatst. Bij gezonde personen werd geen effect van de vibratie gevonden, bij mensen met neuropathie wel. Hijmans is echter van mening dat de kwaliteit van de zolen nog moet worden verbeterd voordat ze in het dagelijks leven kunnen worden toegepast. Hiervoor doet de auteur voorstellen in de twee volgende hoofdstukken die, gezien de specifieke technische invalshoeken, buiten de scoop van de huisarts vallen. Balansproblemen bij ouderen en mensen met diabetische neuropathie is een toenemend belangrijk, soms zelfs invaliderend gezondheidsprobleem waar de huisarts geregeld mee te maken krijgt. Een vibrerende inlegzool kan een belangrijke uitbreiding van het therapeutische arsenaal betekenen. Huisartsen moeten echter wachten op verdere innovatie van deze inlegzolen voordat ze op grotere schaal kunnen worden toegepast. Dit proefschrift lijkt hieraan een belangrijke bijdrage te hebben geleverd.