Dat ene kuurtje maakt niet uit. Toch?

We weten dat er een relatie bestaat tussen de hoeveelheid voorgeschreven antibiotica en de bacteriële resistentiecijfers in een land. Bij internationale vergelijkingen komt Nederland op dat gebied regelmatig als een van de beste uit de bus. Maar wat betekent een antibioticakuurtje voor die ene patiënt die aan de andere kant van uw bureau zit met een vervelende hoest of de zoveelste blaasontsteking? In Bristol verzamelden onderzoekers verschillende onderzoeken waarin de resistentie werd bepaald bij patiënten die in de eerste lijn wel of geen antibiotica kregen voor een infectie. In 5 onderzoeken met meer dan 14.000 patiënten met een urineweginfectie was de oddsratio om resistente bacteriën te vinden bij een patiënt die antibiotica gebruikte voor een infectie het meest verhoogd in de eerste maand na gebruik (OR 4,4), maar deze bleef ook na 3, 6 en 12 maanden verhoogd (OR respectievelijk 2,5; 2,2; 1,3). Dit bleek ook uit 7 onderzoeken met 2600 luchtweginfectiepatiënten (OR 2,1 in de eerste maand; 2,4 in de eerste twee maanden en na 1 jaar). Welhaast vanzelfsprekend bleek dat de resistentie het hoogst was tegen het specifieke antibioticum dat de patiënt had gebruikt, maar de resistentie tegen andere antibiotica nam ook toe. De onderzoekers konden verder een opvallende dosisresponsrelatie aantonen; hoe hoger de dosering amoxicilline, hoe hoger de kans op individuele resistentie. Dit gold tevens voor elke additionele tablet trimethoprim. Baat het niet, dan schaadt het dus wel voor die patiënt aan de andere kant van uw bureau. Op basis van dit onderzoek is voortzetting van terughoudend antibioticabeleid dan ook zeker gepast. Want zowel voor de dokter als de patiënt geldt: een beter bacterieel milieu begint bij jezelf. (Jochen Cals)