Weer geen wonderpil

Rimonabant zou mensen helpen af te vallen. Het middel behoort tot een groep ‘veelbelovende’ medicijnen, die door blokkade van de cannabinoid-receptor het hongergevoel remmen. Uit eerdere onderzoeken bleek het inderdaad mensen te helpen met afvallen. De wonderpil lijkt nu definitief aan zijn einde te zijn gekomen. Het CRESCENDO-onderzoek was opgezet om te onderzoeken of het gebruik van rimonabant zou leiden tot een afname in hart- en vaatziekten. Na een gemiddelde follow-up van 13,8 maanden van 18.695 patiënten met bestaande hart- en vaatziekten of een verhoogd risico daarop, werd het onderzoek gestaakt. Op dat moment was het primaire eindpunt (overlijden, hartinfarct of CVA) bereikt door 4% van de placebogebruikers en door 3,9% van de interventiegroep. Niet nader omschreven ernstige psychiatrische bijwerkingen (het zal meestal om depressie gaan) kwamen voor bij 2,5% van de rimonabantgebruikers versus 1,3% in de placebogroep. Vier patiënten in de rimonabantgroep pleegden zelfmoord versus 1 in de placebogroep. De reden om het onderzoek te stoppen was niet een vooraf bepaald (futiliteits)criterium, maar beëindiging van de registratie van het middel door de Europese commissie. We zullen de effecten op het cardiovasculaire risico dus nooit te weten komen. Het beëindigen van de registratie lijkt legitiem. De tolerantie voor ernstige bijwerkingen van preventieve medicatie is terecht klein en de incidentie van ernstige psychiatrische bijwerkingen (veel te) hoog. Bovendien mag je verwachten dat in de gewone klinische praktijk het aantal patiënten met bijwerkingen nog hoger zal zijn dan in gecontroleerde trialomstandigheden, temeer daar de deelnemers met depressie vooraf waren uitgesloten van deelname. Raad uw patiënten het gebruik van deze medicatie dus maar af. In de gewone apotheek zijn de pillen al vanaf 2008 niet meer te krijgen, maar voor 65 dollar kun je nog een doosje bestellen via het internet. Niet doen! (Henk van Weert)