Risicotabel diabetes aan vernieuwing toe

Voor het inschatten van de kans op toekomstige hart- en vaatziekten bij mensen zonder diabetes voldoet de Systematic Coronary Risk Evaluation (SCORE) tabel. Voor diabeten is deze test echter ongeschikt en wordt het gebruik van de UKPDS-risicofunctie aanbevolen, zowel internationaal als in de NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement. Een team van Duitse en Nederlandse onderzoekers onderzocht de validiteit van de risicofunctie. Men paste de UKPDS-risicofunctie toe op een tweetal diabetescohorten (n = 1622 diabeten) en vergeleek de hiermee berekende kans op hart- en vaatziekten met de werkelijk opgetreden morbiditeit. De gemiddelde follow-uptijd was acht jaar. De onderzoekers keken naar het optreden van ischemische hartziekten, myocardinfarcten en CVA’s. De risicofunctie voorspelde niet erg goed, de calibratie was matig, en datzelfde gold voor de discriminatieve eigenschappen van de calculator. De UKPDS-functie voorspelde een gemiddeld achtjaarsrisico van 15,9% op een hartaandoening, terwijl het daadwerkelijk gemeten risico in de cohorten slechts 4,9% was. Dit is een relatieve overschatting van 224%. Voor alle aandoeningen samen, inclusief CVA’s gold een overschatting van 112% (de achtjaarskans hierop was in werkelijkheid 7,5%). Een belangrijke reden voor deze sterke overschatting is waarschijnlijk dat de gemiddelde diabetespatiënt langzamerhand verandert. Hij wordt sneller gediagnosticeerd, intensiever behandeld, en ook de lifestyle factoren (onder andere roken) veranderen. Dat heeft uiteraard sterke invloed op de uiteindelijke risico’s. Het is dus goed om te weten dat de met de UKPDS-risicofunctie berekende getallen betrekkelijk zijn. Dat geldt zeker wanneer u die samen met de patiënt probeert te duiden. De hoogste tijd dus voor een betere rekenmachine. (Henk Schers)