H&W maakt gebruik van functionele cookies die strikt noodzakelijk zijn voor de werking van de website en analytische cookies om inzicht te krijgen in de werking en effectiviteit van de website.
H&W maakt gebruik van functionele cookies die strikt noodzakelijk zijn voor de werking van de website. We gebruiken analytische cookies om de website te verbeteren. Tevens gebruiken we cookies voor advertenties. U kunt hieronder aangeven welke cookies u toestaat. We gebruiken de volgende cookies:
Door in te loggen op HAweb krijgt u toegang tot de artikelen op HenW.org.
Beste abonnee, je hebt toegang tot HenW.org door in te loggen met je HAwebSSO-account. Onlangs heb je mail van ons ontvangen hoe je dit account kunt activeren. Hulp nodig bij het aanmaken van een nieuwe inlog? Heb je vragen? Neem dan contact op met onze supportteam via contactcentrum@nhg.org.
Nieuws
Combinatietherapie ACE-remmer en AT-II-antagonist niet zinvol
Dat er synergistische effecten zijn op de blokkade van het renine-angiotensine systeem door angiotensine converting enzym(ACE)-remmers en angiotensine receptorblokkers (ARB) is bekend. De combinatie van een ACE-remmer en een ARB presteert op korte termijn goed op het gebied van bloeddruk, eiwitverlies en endotheliale dysfunctie. Om deze reden lijkt het voor de hand te liggen dat er ook aanspraak gedaan kan worden op een renale en cardiale beschermende werking.
Dit was de aanleiding voor een meta-analyse van RCT’s die monotherapie vergelijken met duale therapie. Van 133 gevonden artikelen in PubMed, Embase en het centrale Cochrane-register, voldeden 33 artikelen aan de inclusiecriteria, met samen ruim 68.000 patiënten. Het blijkt dat dubbelblokkade tot 18% verminderde ziekenhuisopname leidt bij patiënten met hartfalen. Het was niet geassocieerd met een verminderde kans op algehele sterfte of cardiovasculaire sterfte in vergelijking met monotherapie. Daarentegen leidde combinatietherapie tot een 55% verhoogd risico op hyperkaliëmie, 66% verhoogde kans op hypotensie en een 41% verhoogde kans op nierinsufficiëntie naast een 27% toegenomen kans op het stoppen van de ingestelde behandeling wegens bijwerkingen. Alle onderzoeken vertoonden een zelfde beeld bij patiënten met en zonder hartfalen, alleen de algehele sterfte was hoger in het cohort zonder hartfalen en de nierinsufficiëntie was hoger in het cohort met hartfalen.
De combinatie van ACE-remmer en ARB vermindert dus niet de sterfte, terwijl het wel de bovenvermelde bijwerkingen kan induceren. Als we de bijwerkingen afzetten tegen de voordelen, moeten we concluderen dat de combinatietherapie op surrogaat eindpunten overtuigt, maar niet voor sterfte. Zo presteert de duale therapie bij proteïnurie beter dan de monotherapie, maar wat dat op de lange termijn betekent is nog niet duidelijk. Duale therapie biedt op lange termijn niet de voordelen die we er van zouden verwachten en er zijn veel argumenten om af te zien van deze combinatietherapie.