Samenvatting
De kern
-
Nieuwere vormen van psychotherapie zijn niet per se effectiever dan bestaande.
-
Een aantal van de nieuwere vormen zijn alleen bewezen effectief bij een specifieke diagnose.
-
Eye Movement Desensitization and Reprocessing is effectief bij PTSS, schematherapie bij de borderline persoonlijkheidsstoornis en Mindfulness-based Cognitive Therapy bij herhaaldelijk herstelde depressie.
Inleiding
Internettherapie
EMDR
Mindfulness-based Cognitive Therapy
Acceptance and Commitment Therapy
Schematherapie
De dodo en de derde golf
Beschouwing
Psychotherapie | Wanneer geschikt? |
---|---|
Internettherapie | Voornamelijk bij lichte tot matige depressieklachten |
EMDR | Bij trauma en posttraumatische stress-stoornis |
MBCT | Vooralsnog alleen als terugvalpreventie na herhaaldelijk herstelde depressie (mogelijk ook bij depressie en andere stoornissen) |
ACT | Bij verschillende stoornissen, zoals angst, depressie, pijnklachten, enzovoort |
Schematherapie | Vooralsnog alleen bij de borderline persoonlijkheidsstoornis (mogelijk ook bij andere persoonlijkheidsstoornissen en chronische depressie) |
Conclusies
-
Nieuwe vormen van psychotherapie die de laatste jaren zijn verschenen zijn onder andere internettherapie, EMDR, MBCT, ACT en schematherapie.
-
Deze vormen van psychotherapie zijn effectief, maar niet per se effectiever dan bestaande vormen, zoals cognitieve gedragstherapie (op schematherapie na wellicht).
-
EMDR, MBCT en schematherapie zijn alleen bewezen effectief bij een specifieke diagnosecategorie (EMDR is effectief bij PTSS, MBCT bij herhaaldelijk herstelde depressie en schematherapie bij BPS).
-
Omdat de nieuwe therapieën sterk lijken op de bestaande, zonder dat er sprake is van grotere effectiviteit, is het zaak kritisch te blijven ten opzichte van de nieuwe therapieën.
-
De huisarts doet er goed aan om ernstige en/of complexe gevallen door te verwijzen naar een gespecialiseerde ggz-instelling waar men evidence-based werkt.
Literatuur
- 1.↲Andrews G, Cuijpers P, Craske MG, McEvoy P, Titov N. Computer therapy for the anxiety and depressive disorders is effective, acceptable and practical health care: a meta-analysis. PLoS One 2010;5:e13196.
- 2.↲Van ’t Hof E, Cuijpers P, Stein DJ. Self-help and Internet-guided interventions in depression and anxiety disorders: a systematic review of meta-analyses. CNS Spectr 2009;14(Suppl 3):34-40.
- 3.↲Proudfoot J, Ryden C, Everitt B, Shapiro DA, Goldberg D, Mann A, et al. Clinical efficacy of computerised cognitive-behavioural therapy for anxiety and depression in primary care: randomised controlled trial. Br J Psychiatry 2004;185:46-54.
- 4.↲De Graaf LE, Gerhards SA, Arntz A, Riper H, Metsemakers JF, Evers SM, et al. Clinical effectiveness of online computerised cognitive-behavioural therapy without support for depression in primary care: randomised trial. Br J Psychiatry 2009;195:73-80.
- 5.↲Spek V, Cuijpers P, Nyklícek I, Riper H, Keyzer J, Pop V. Internet-based cognitive behaviour therapy for symptoms of depression and anxiety: a meta-analysis. Psychol Med 2007;37:319-28.
- 6.↲Kessler D, Lewis G, Kaur S, Wiles N, King M, Weich S, et al. Therapist-delivered Internet psychotherapy for depression in primary care: a randomised controlled trial. Lancet 2009;374:628-34.
- 7.↲Herbert JD, Lilienfeld SO, Lohr JM, Montgomery RW, O’Donohue WT, Rosen GM, et al. Science and pseudoscience in the development of eye movement desensitization and reprocessing: implications for clinical psychology. Clin Psychol Rev 2000;20:945-71.
- 8.↲Bisson J, Andrew M. Psychological treatment of post-traumatic stress disorder (PTSD). Cochrane Database Syst Rev 2007;(3):CD003388.
- 9.↲Lee CW, Cuijpers P. A meta-analysis of the contribution of eye movements in processing emotional memories. J Behav Ther Exp Psychiatry 2013;44:231-9.
- 10.↲Van den Hout MA, Engelhard IM, Rijkeboer MM, Koekebakker J, Hornsveld H, Leer A, et al. EMDR: eye movements superior to beeps in taxing working memory and reducing vividness of recollections. Behav Res Ther 2011;49:92-8.
- 11.↲Van den Hout MA, Bartelski N, Engelhard IM. On EMDR: eye movements during retrieval reduce subjective vividness and objective memory accessibility during future recall. Cogn Emot 2013;27:177-83.
- 12.↲Piet J, Hougaard E. The effect of mindfulness-based cognitive therapy for prevention of relapse in recurrent major depressive disorder: a systematic review and meta-analysis. Clin Psychol Rev 2011;31:1032-40.
- 13.↲Kuyken W, Watkins E, Holden E, White K, Taylor RS, Byford S, et al. How does mindfulness-based cognitive therapy work? Behav Res Ther 2010;48:1105-12.
- 14.↲Huibers MJ, Bockting CL, Van Oppen P, Cuijpers P. De kwaliteit van cognitieve therapie in Nederland. Gedragsther 2010;43:115-8.
- 15.↲Powers MB, Zum Vorde Sive Vording MB, Emmelkamp PM. Acceptance and commitment therapy: a meta-analytic review. Psychother Psychosom 2009;78:73-80.
- 16.↲Giesen-Bloo J, Van Dyck R, Spinhoven P, Van Tilburg W, Dirksen C, Van Asselt T, et al. Outpatient psychotherapy for borderline personality disorder: randomized trial of schema-focused therapy vs transference-focused psychotherapy. Arch Gen Psychiatry 2006;63:649-58.
- 17.↲Van Asselt AD, Dirksen CD, Arntz A, Giesen-Bloo JH, Van Dyck R, Spinhoven P, et al. Out-patient psychotherapy for borderline personality disorder: cost-effectiveness of schema-focused therapy v. transference-focused psychotherapy. Br J Psychiatry 2008;192:450-7.
- 18.↲Sempertegui GA, Karreman A, Arntz A, Bekker MH. Schema therapy for borderline personality disorder: A comprehensive review of its empirical foundations, effectiveness and implementation possibilities. Clin Psychol Rev 2013;33:426-47.
- 19.↲Bamelis LL, Evers SM, Spinhoven P, Arntz A. Results of a multicentered randomized controlled trial on the clinical effectiveness of schema therapy for personality disorders. Am J Psychiatry, in druk 2013.
- 20.↲Renner F, Arntz A, Leeuw I, Huibers M. Treatment for chronic depression using schema focused therapy. Clin Psychol Sci Prac 2013;20:166-80.
- 21.↲Cuijpers P, Van Straten A, Andersson G, Van Oppen P. Psychotherapy for depression in adults: a meta-analysis of comparative outcome studies. J Consult Clin Psychol 2008;76:909-22.
- 22.↲Tolin DF. Is cognitive-behavioral therapy more effective than other therapies? A meta-analytic review. Clin Psychol Rev 2010;30:710-20.
- 23.↲Huibers MJH, Cuijpers P. Common (non-specific) factors in psychotherapy. In The Encyclopedia of Clinical Psychology, Cautin R, Lilienfeld SO, Editors. New York: Wiley & Sons; 2013.
- 24.↲Dimidjian S, Barrera M Jr, Martell C, Muñoz RF, Lewinsohn PM. The origins and current status of behavioral activation treatments for depression. Annu Rev Clin Psychol 2011;7:1-38.
- 25.↲Hofmann SG, Sawyer AT, Fang A. The empirical status of the ‘new wave’ of cognitive behavioral therapy. Psychiatr Clin North Am 2010;33:701-10.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.