‘Eetbare’ abrikozenpitten

Cyanide is een sterkwerkend gif dat in gebonden toestand voorkomt in vele zaden en planten, waaronder bittere amandelen en abrikozenpitkernen.2 Tevens is het een chemische verbinding die in de industrie en huishoudelijke producten voorkomt.3 Sinds 2006 waarschuwt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) voor de consumptie van deze onschuldig ogende abrikozenpitkernen. Ze worden op internet aangeboden en aanbevolen (onder andere als anti-kankerbehandeling) in een hoeveelheid van 10 tot 100 pitkernen per dag.4 De pitkernen kunnen variëren in de hoeveelheid cyanide die eruit vrijgemaakt kan worden (800 tot 3000 mg cyanide/kg). De aanvaardbare dagelijkse inname van cyanide is 0,05 mg/kg lichaamsgewicht. Dit zijn 1 tot 4 pitkernen per volwassene per dag, afhankelijk van de verschillende concentraties cyanide die uit de pitkernen (van ongeveer 0,7 gram per stuk) kan worden vrijgemaakt. Een eenmalige inname van 30 tot 40 abrikozenpitkernen kan al dodelijk zijn.25 Recent is echter ook een patiënt beschreven die gedurende 45 dagen 70 gemalen abrikozenpitkernen per dag nam (overeenkomend met 1,4 tot 2,0 gram amygdaline), bij wie slechts een beperkte toxiciteit kon worden vastgesteld.6 Een mogelijke verklaring hiervoor is een lage cyanidedosis die eruit vrijgemaakt kon worden of een slechte opname als gevolg van een grove maalgraad van de pitkernen. In de jaren tachtig werd onderzoek gedaan naar het chronisch gebruik van het middel Leatrile met als bestandsdeel amygdaline (in een dosis van 1,4 tot 2,0 gram per dag), als onderdeel van de behandeling van kanker. De patiënten hadden bijwerkingen en hoge cyanidebloedspiegels (tussen de 1 en 3 mg/L), zonder dat er een gunstig effect op de tumor werd aangetoond.7

Cyanide inactiveert het enzym cytochroomoxidase, waardoor de celademhaling wordt geremd. Hoofdpijn, misselijkheid, braken, dyspneu, verwarring, bewustzijnsverlies, hartritmestoornissen en acidose zijn hiervan de symptomen.8 Orale inname kan binnen 15 tot 45 minuten fataal zijn, snel handelen is dus van levensbelang!9 Verwijs patiënten met een mogelijke cyanide-intoxicatie naar een ziekenhuis met een intensive care (sommige beschikken zelfs over een cyanokit). De ziekenhuisapotheker organiseert de beschikbaarheid van de antidota die zo nodig voorgeschreven kunnen worden.