Doelgroep Iedereen met interesse in het reilen en zeilen van de wetenschap.
Inhoud In het kader van het programma Fostering responsible research van ZonMW, gericht op meer relevantie, kwaliteit, integriteit en efficiëntie van wetenschappelijk onderzoek, verscheen een boekje over dwarsdenkers en doordouwers. Het bevat een achttiental interviews met voornamelijk medische en psychologische wetenschappers die van de gangbare paden zijn afgeweken.
Zo neemt de Groningse hoogleraar Theorie en geschiedenis van de psychologie, Trudy Dehue afstand van de idee dat alleen het schrijven van Engelstalige artikelen die slechts door enkele vakgenoten gelezen worden, wetenschappelijke productie kan heten. Haar besluit te gaan schrijven voor een breder publiek levert bestsellers op als De depressie epidemie en Betere mensen. Het levert haar wel negatieve beoordelingen en vergelijkingen op met Geert Wilders, en eigenlijk zit ze alleen nog op haar post dankzij een bovengeschikte die haar op cruciale momenten de hand boven het hoofd hield.
Ook de Maastrichtse hoogleraar Psychiatrische epidemiologie Jim van Os ontmoet tegenwind. Hij is bekend van zijn kritiek op de DSM-classificatie in De DSM-5 voorbij. Persoonlijke diagnostiek in een nieuwe GGZ. De oprichting van zijn website www.schizofreniebestaatniet.nl leidt in Medisch Contact tot kwalificaties als ‘misleiding van patiënten’, ‘volstrekt achterhaalde antipsychiatrie’ en ‘wetenschappelijke blinde vlekken’. Zelf heeft Van Os inmiddels voldoende naam en faam om niet langer mee te hoeven doen aan de jacht op impactfactoren en citatiescores. Maar zijn aio’s krijgt hij daarin nog niet mee, want die willen in gerenommeerde tijdschriften staan om carrière te maken.
Het wetenschapsbedrijf blijkt behoorlijk conservatief. Maar er is ook optimisme, want ‘als je maar lef en doorzettingsvermogen hebt, vind je vanzelf steun.’ De steun blijkt niet zelden te komen van de kant van het lekenpubliek.
Oordeel Over het geheel genomen geeft het boekje een goed beeld van de moeilijkheden die dwarsdenkers kunnen tegenkomen en het doorzettingsvermogen dat vereist is voor deze eigenzinnigheid.
Tjerk Wiersma