Samenvatting
De kern
-
Euthanasie louter op grond van ‘voltooid leven’ is wettelijk niet toegestaan.
-
Euthanasie vanwege een ‘stapeling van ouderdomskwalen’ is dat wel. Het is aannemelijk dat deze categorieën patiënten elkaar overlappen.
-
Een structureel deel van de artsen lijkt op dit moment niet bereid euthanasie te verrichten om reden van ‘voltooid leven’. In het kader van goed hulpverlenerschap is het wenselijk mee te denken over alternatieven, bijvoorbeeld een verwijzing naar een collega in eigen kring of van de Levenseindekliniek.
-
De arts kan de patiënt wijzen op andere mogelijkheden om het leven te bekorten, zoals stoppen met eten en drinken.
Casus
De ruimte die de wet biedt
Voltooid leven of stapeling klachten
Bereidheid artsen
Maatschappelijk draagvlak
Maatschappelijke oorzaak
Terug naar de casus
Conclusies en aanbevelingen
-
Verder onderzoek is het eerste antwoord op ieder euthanasieverzoek, ook bij voltooid leven.
-
De wet biedt ruimte. Hoewel uitsluitend ‘voltooid leven’ wettelijk onvoldoende is, volstaan in de praktijk milde aandoeningen als ‘stapeling van ouderdomsklachten’, mits deze daadwerkelijk bijdragen aan het lijden.
-
Iedere arts moet helder zijn over de eigen grenzen bij het meewerken aan een euthanasieverzoek. De SCEN-arts kan hierbij steun bieden.
-
Een arts die niet tot euthanasie bereid is, behoort de patiënt te begeleiden bij het vinden van een arts die daartoe wel bereid is.
-
Het is toegestaan patiënten te attenderen op andere methoden voor een zelfgekozen dood, zoals stoppen met eten en drinken.
Literatuur
- 1.↲Regionale Toetsingscommissies Euthanasie. Code of Practice. Den Haag: Regionale Toetsingscommissies Euthanasie, april 2015.
- 2.↲Adviescommissie voltooid leven. Voltooid leven. Den Haag: Rijksoverheid, 2016.
- 3.↲Van der Heide A, Onwuteaka-Philipsen B, Van Thiel G, Van de Vathorst S, Weyers H, Kennissynthese ouderen en het zelfgekozen levenseinde. Den Haag: ZonMw, 2014.
- 4.↲Rurup ML, Deeg DJ, Poppelaars JL, Kerkhof AJ, Onwuteaka-Philipsen BD. Wishes to die in older people: a quantitative study of prevalence and associated factors. Crisis 2011;32:194-203.
- 5.↲Van Wijngaarden E. Ready to give up on life: the lived experience of elderly people who feel life is completed and no longer worth living. Soc Sci Med 2015;138:257-64.
- 6.↲Defesche F. Voltooid leven in Nederland: wat ouderen ervaren, willen en doen als zij het leven voltooid vinden. Assen: Van Gorcum; 2011.
- 7.↲↲Van Delden JJM, Van der Heide A, Kouwenhoven PSC, Raijmakers NJH, Rietjens JAC, Schermer M et al. Het KOPPEL-onderzoek. Den Haag: ZonMw, 2011.
- 8.↲Rurup ML, Muller MT, Onwuteaka-Philipsen BD, Van der Heide A, Van der Wal G, Van der Maas PJ. Ervaringen van huisartsen met ouderen die ‘klaar-met-leven’ zijn. Huisarts Wet 2005;48:552-5.
- 9.↲Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst. De rol van de arts bij het zelfgekozen levenseinde. Utrecht: KNMG, juni 2011.
- 10.↲Van Holsteyn J, Trappenburg M. The quest for limits, law and public opinion on euthanasia in the Netherland. In: Van Holsteyn J, Trappenburg MJ. Regulating Physician-Negotiated Death. Den Haag: Elsevier, 2001.
- 11.↲↲Chabot B, Braam S. Uitweg. Amsterdam: Nijgh en van Ditmar, 2013.
- 12.↲↲KNMG en V&VN. Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen. Utrecht: KNMG, 2014.
- 13.↲Wijsbek H. Beoordeling ondragelijk lijden bij euthanasieverzoek. Ned Tijdschr Geneeskd 2016;160:D160.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.