Alopecia androgenetica bij vrouwen

Context Kaalheid komt ook bij vrouwen voor. De meest voorkomende vorm van kaalheid bij vrouwen is alopecia androgenetica of female pattern hair loss (FPHL). Vrouwen worden – in tegenstelling tot mannen – niet helemaal kaal, maar krijgen last van erg dun haar op de kruin en het voorhoofd. Hoewel dit al vanaf de puberteit plaats kan vinden, krijgen de meeste vrouwen hier pas na de menopauze last van. Begrijpelijkerwijs kan deze vorm van kaalheid een grote impact hebben op het zelfvertrouwen en de kwaliteit van leven (QoL).

Klinische vraag Wat zijn het effect en de veiligheid van de beschikbare therapieën voor alopecia androgenetica bij vrouwen?

Conclusie auteurs In deze review werden 47 RCT’s met in totaal 5290 patiënten geïncludeerd. Deze trials richtten zich op een grote variëteit aan therapieën, waarvan zeventien op lokale applicatie met minoxidil. De auteurs concludeerden dat er voldoende bewijs was voor een positief effect en voldoende veiligheid van het gebruik van minoxidil. In zes trials was het aantal nieuwe haren tweemaal zo groot als bij een placebo. In acht trials trad er bij de minoxidilgroep een belangrijke toename op van het aantal haren per cm² ten opzichte van de placebogroep. Er werd geen verschil gevonden tussen lokale applicatie van 2% en 5%. Ook was er geen verschil in het aantal bijwerkingen. Finasteride bleek in drie trials niet beter werkzaam dan een placebo en in de twee trials met een laserkamtherapie rapporteerden patiënten geen verschil tussen lasertherapie en een placebo, hoewel de laserkamtherapie wel een verbetering liet zien van het aantal getelde haren ten opzichte van de nulmeting.

Beperkingen De kwaliteit van de meeste trials was matig tot laag. Dit werd vooral veroorzaakt doordat de meeste trials niet (dubbel)blind van opzet waren en/of een laag aantal geïncludeerde patiënten telden.

Commentaar Daar waar kaalheid bij mannen gezien wordt als een vrij natuurlijk verschijnsel van veroudering, geldt dat niet voor kaalheid bij vrouwen. Het is daarom goed dat deze zorgvuldig uitgevoerde Cochrane-review zich nu eens niet op het beter onderzochte veld van kaalheid bij mannen richtte, maar op kaalheid bij vrouwen veroorzaakt door alopecia androgenetica. Al met al is het resultaat van deze review echter teleurstellend. De kwaliteit van de RTC’s was matig en de uitkomsten zeker niet schokkend.Lokale applicatie van minoxidil blijkt in een lotion van 2% en een schuim van 5% significant beter te werken dan een placebo, maar niet onvermeld mag blijven dat bij minder dan de helft van de vrouwen een relevante verbetering te zien was. Een verbetering die overigens snel (al na drie maanden) verdwijnt na het staken van de therapie. Daarbij komt dat de meting van de hernieuwde haargroei per RCT nogal verschilde. In de RCT waarbij de QoL gemeten werd, werd nauwelijks een voordeel gezien van de minoxidiltherapie ten opzichte van placebo. Overigens werd dit laatste onderzoek wel dubbelblind uitgevoerd. De onderzochte patiënten rapporteerden slechts milde bijwerkingen van minoxidil: jeuk en huidirritatie.De uitkomsten van de RCT’s met betrekking tot de andere vormen van therapie waren overigens nog teleurstellender. Finasteride toonde geen duidelijk effect (in tegenstelling tot finasteride bij alopecia androgenetica bij mannen!). Bovendien heeft deze therapie belangrijke bijwerkingen, zoals vermindering van het libido, mastodynie en depressie. Een nieuwe therapie is de laserkam. Dit is een kam, waarin verschillende lasers zijn gemonteerd. Fabrikanten claimen een positief resultaat bij haaruitval. Helaas toonden de twee in de review opgenomen onderzoeken geen positief effect ten opzichte van een kam zonder lasers.

Uiteraard pleiten de auteurs voor verdere goed en uniform opgezette onderzoeken. Het is te hopen dat deze onderzoeken betere resultaten laten zien voor vrouwen met alopecia androgenetica. Tot dan zal de arts zich moeten beperken tot het aanbieden van een voorschrift met minoxidil (lotion of schuim) en daarbij vertellen dat het slechts in een minderheid van de gevallen effect sorteert, in ieder geval een paar maanden tot een jaar aangebracht moet worden voordat effect is te zien en dat de haaruitval weer optreedt na het staken van de therapie.