Psychosociale zorg in de oncologie

De ondertitel vermeldt dat het een praktijkboek is, bedoeld voor dokters. Gezien de thema’s en casuïstiek lijkt het bedoeld voor een bredere doelgroep, onder wie psychologen en (oncologisch) verpleegkundigen.

Dit boek besteedt aandacht aan een breed scala aan psychosociale aandachtsgebieden in de zorg voor patiënten met en na behandeling voor kanker. In een vijftal hoofdstukken gaat het over zaken als het signaleren van distress, het detecteren van behoefte aan zorg en psychologische interventiemogelijkheden. De overige hoofdstukken zijn ingedeeld op thema: communicatie, klachten en symptomen, familie en kanker, leven met de gevolgen van de ziekte en de behandeling, existentiële problematiek en zorg voor de zorgenden. In al deze thematische hoofdstukken wordt casuïstiek gepresenteerd.

De casuïstiek maakt het zeker tot een praktijkboek, maar sommige auteurs lijken wat zoekend tot wie ze zich richten; zo wijzigt de aangesproken hulpverlener in hoofdstuk 12 ongemerkt van chirurg in psycholoog. Inhoudelijk reiken diverse hoofdstukken verder dan het psychosociale domein, zoals het epidemiologiehoofdstuk en het hoofdstuk over vruchtbaarheid, dat ook medische informatie over fertiliteitspreservatie bevat. Zonder dat dit hoeft te verbazen zijn vooral de hoofdstukken over communicatie ook relevant en bruikbaar voor de niet-oncologische zorg. Zorgverleners worden niet alleen aangesproken op hun verantwoordelijkheid voor het repareren van eventuele kinken in de communicatieve kabel, maar krijgen ook praktische handvatten hoe dat te doen. Bij de terechte aandacht voor existentiële problematiek, met ook daarbij concrete suggesties om de communicatie hierover op gang te brengen, is het hooguit jammer dat existentiële zorgen exclusief gekoppeld lijken te worden aan levenseindeproblematiek. Dat ook de zorg voor de zorgenden aan bod komt, is mooi. Het boek geeft bijvoorbeeld concrete handvatten om een burn-out tegen te gaan. Al met al is het een mooi vormgegeven, ook voor huisartsen lezenswaardig boek. Omdat het zowel qua doelgroep als inhoud breder is dan de titel doet vermoeden, mist het helaas wel een duidelijke focus.

Gerda van der Weele