Network meta-analyses vergelijken de resultaten van verschillende behandelingen onderling, waarbij ook de resultaten van niet direct vergelijkend onderzoek kunnen worden meegewogen. Voor de liefhebbers is het artikel van Wandel et al. een aanrader (vrij toegankelijk via www.bmj.com). Deze onderzoekers vergeleken het effect van glucosamine, chondroïtine en de combinatie van beide middelen met placebo. Zij vonden een maximaal mogelijk verschil in pijnintensiteit van -0,5 cm op een schaal van 10 cm en een maximaal verschil van -0,2 mm van de gewrichtruimte met placebo. Dergelijke verschillen zijn klinisch niet relevant, maar kunnen natuurlijk door de grote aantallen patiënten die zijn betrokken in een meta-analyse wel een statistisch significant verschil opleveren. Behalve deze globale uitkomsten zochten de auteurs verklaringen voor de gevonden variatie in uitkomsten. Zij onderzochten het effect van de kwaliteit van de individuele onderzoeken, de kwaliteit van de gebruikte preparaten (dat leek in een eerdere Cochrane-review wel degelijk een rol te spelen), het soort gewricht (knie of heup) en het type glucosamine. Geen ervan had een statistisch significant effect (p ≥ 0,20 voor interactie). Wel bleek dat door de fabrikant gesponsord onderzoek een 0,5 cm groter verschil opleverde wat betreft de pijn dan onafhankelijk onderzoek (en dat is even groot als het maximaal mogelijke effect). Er loopt nog een grote trial, onafhankelijk van industriële sponsoring. Het lijkt onwaarschijnlijk dat daar plotseling een groot verschil zal worden aangetoond. Tot de uitkomsten daarvan bekend zijn koopt uw patiënt een potje pilletjes voor tussen 15 en 50 euro per maand, waarvan de werkzaamheid hoogst twijfelachtig is. Dat is een beetje duur voor geloof of (valse) hoop. (Henk van Weert)
Literatuur
- 1. Wandel S, et al. Effects of glucosamine, chondroitin, or placebo in patients with osteoarthritis of hip or knee: network meta-analysis. BMJ 2010;341:c4675. Doi: 10.1136/bmj.c4675.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.