Stoppen van pijnmedicatie bij medicatieafhankelijke hoofdpijn

Wereldwijd lijdt ongeveer 1 tot 2% van de volwassen bevolking aan chronische hoofdpijn door overmatig gebruik van pijnstillers. Richtlijnen, ook de NHG-Standaard Hoofdpijn (2014), bevelen acuut stoppen aan. Deze meta-analyse laat zien dat die richtlijn nog steeds geldt.

Een uitgebreid literatuuronderzoek evalueerde zestien gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken met verschillende stopinterventies voor volwassenen met medicatieafhankelijke hoofdpijn. Het gebruik van prednison, andere pijnstillers dan de patiënt tot dan toe gebruikt, β-blokkers of klinische opname om het stoppen tot een succes te maken waren enkele van die interventies. Deze meta-analyse betrof in totaal 1105 patiënten. Vier onderzoeken evalueerden het gebruik van prednison met placebo of celecoxib na stoppen van de hoofdpijnmedicatie; zeven trials evalueerden verschillende methoden van onttrekking van chronische hoofdpijnmedicatie en vijf onderzoeken vergeleken preventieve medicatie zoals metoprolol met placebo. Er bleken bij alle onderzochte interventies geen significante verschillen in hoofdpijndagen na stoppen. De onderzoekers beoordeelden de kwaliteit van de onderzochte onderzoeken als zeer matig tot matig. De conclusie van deze meta-analyse is dat voor onderbouwing van evidence-based richtlijnen over het stoppen van medicatie bij medicatieafhankelijke hoofdpijn meer grotere en kwalitatief hoogwaardige onderzoeken nodig zijn.

Tot die tijd blijft het advies van de NHG-Standaard geldig om in één keer te stoppen met alle middelen die de patiënt voor de hoofdpijn gebruikt en geen alternatieve pijnmedicatie of prednison te gebruiken. Het is belangrijk de patiënt te waarschuwen voor een aanvankelijke verergering van de hoofdpijn als onttrekkingsverschijnsel. Gemiddeld duurt deze periode een tot twee weken. Intensieve begeleiding van de patiënt bij het stoppen is noodzakelijk, bijvoorbeeld door frequent telefonisch contact. 

De Goffau MJ, et al. The effectiveness of treatments for patients with medication overuse headache; a systematic review and meta-analysis. J Pain 2016. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.jpain.2016.12.005.