Staken antihypertensiva bij alleroudsten: effect op orthostase

Het is aannemelijk dat antihypertensiva orthostatische hypotensie veroorzaken. Bij 75-plussers met mild cognitive impairment leidt staken ervan echter niet tot verdwijnen van orthostatische hypotensie.

Orthostatische hypotensie is daling van systolische of diastolische bloeddruk van respectievelijk 20 of 10 mm kwik, binnen drie minuten na opstaan. De prevalentie neemt toe met de leeftijd, tot 50% bij verpleeghuisbewoners ouder dan 80 jaar. Bij het ouder worden nemen de compensatiemechanismen voor bloeddrukdaling namelijk af. Orthostatische hypotensie is vaak asymptomatisch, maar kan gepaard gaan met duizeligheid of vallen en is gerelateerd aan sterfte en cardiovasculaire ziekten.

Leidse onderzoekers evalueerden in een secundaire analyse van het DANTE (Discontinuation of ANtihypertensive Treatment in Elderly people)-onderzoek, het effect van staken van antihypertensiva op orthostatische hypotensie bij 75-plussers met ‘mild cognitive impairment’ (MCI) zonder ernstige cardiovasculaire comorbiditeit. Overigens verbeterden de formele eindpunten van deze trial – cognitief psychologisch en dagelijks functioneren – allemaal niet na staken.

Voor deze analyse werden DANTE-deelnemers geëvalueerd met orthostatische hypotensie op baseline (n = 162). Zij waren gerandomiseerd naar staken of voortzetten van hun antihypertensiva. De uitkomst was afwezigheid van orthostatische hypotensie na vier maanden. Volgens de intention-to-treatanalyse was 50% versus 38% vrij van orthostatische hypotensie. Dit was niet statistisch significant (RR 1,31; 95%-BI 0,92 tot 1,87); p = 0,13). Een ‘per-protocol-analyse’ toonde dat het niet meer optreden van orthostatische hypotensie vaker voorkwam bij de subgroep die al hun antihypertensiva geheel hadden gestaakt. Sterfte trad niet op, myocardinfarct (n = 2) en ziekhuisopnames (n = 9) waren gelijk verdeeld.

De auteurs concluderen toch op basis van alleen een per-protocol-analyse dat staken van antihypertensiva bij ouderen met MCI niet meer optreden van orthostatische hypotensie kan bevorderen en adviseren staken te overwegen als de comorbiditeit het toelaat. Ook omdat er geen bewijs is voor verbetering van functioneren en klachten lijkt dit advies prematuur. 

Moonen JE, et al. Effect of discontinuation of antihypertensive medication on orthostatic hypotension in older persons with mild cognitive impairment: the DANTE Study Leiden. Age Ageing 2016;45:249-55.