Praktijkverkleining alleen is niet genoeg [Redactioneel]

Wat weten we eigenlijk van de effecten op de zorg?

‘De arbeidsdag dezer medici is veel te lang, …. en zij zijn niet in de gelegenheid zooveel aandacht aan hun patiënten te wijden, als dezen noodig hebben’ berichtte de Leeuwarder Courant in 1913. De werkbelasting van huisartsen is een probleem aller tijden zoals Medisch Contact recent fraai beschreef.

Ruim honderd jaar later pleiten hoogleraren huisartsgeneeskunde, onderzoekers en LHV (wederom) voor praktijkverkleining: naar ruim 1800 patiënten per normpraktijk. De argumentatie is solide: meer ouderen, sociale problematiek, ggz, overlegtijd, administratie, et cetera. Daarnaast duren consulten langer en gezamenlijke besluitvorming kost extra tijd. Praktijkverkleining lost een deel van deze knelpunten op. Maar de vraag komt onherroepelijk over tien tot twintig jaar weer terug. Wat weten we eigenlijk van de effecten van praktijkverkleining op de zorg? Worden patiënten in kleinere praktijken beter geïnformeerd? Zijn zij tevredener? Leidt het tot betere huisartsenzorg of zelfs betere patiëntenuitkomsten? Wat zijn de effecten op de werksatisfactie van de huisarts? En op de zorgkosten? Blijft de toegankelijkheid behouden? Of zijn straks alleen mijn praktijkinkomsten gegroeid? Wat zegt de wetenschap hierover?

Jung en medeauteurs pakten met steun van de zorggroep en de zorgverzekeraar de uitdaging op en implementeerden zowel praktijkverkleining als anders werken (positieve gezondheid) in de praktijk. Ook keken zij naar de literatuur. Hun bevindingen zijn veelbelovend als het gaat om minder verwijzen. Wel stellen ze nadrukkelijk dat meer van dezelfde huisartsenzorg de druk op de tweede lijn amper zal verlagen. Verlaging van deze druk kan alleen als uitbreiding van capaciteit gepaard gaat met reorganisatie en heroriëntatie van de zorg. Een duidelijke boodschap die ze fraai illustreren met casuïstiek uit de dagelijkse praktijk.

Om verdere stappen te maken moeten we deze discussie niet alleen binnen de beroepsgroep aangaan, maar ook met verzekeraars en de tweede lijn.

Willen we in de toekomst tevredener zijn met onze werk(tijd), meer aandacht hebben voor onze patiënten, een toegankelijke en solidaire zorg en lage verwijscijfers, dan is er meer nodig dan alleen praktijkverkleining.