Kennell et al. onderzochten het verband tussen cervicale arteriële dissectie (CAD) en cervicale manipulatie.2 Dit fenomeen is vaker in de literatuur gesignaleerd. Causaliteit blijft lastig vast te stellen bij zeldzame ziektes en het optreden van CAD na cervicale manipulatie is hiervan een goed voorbeeld. Op basis van de huidige wetenschap zou het voorbarig zijn deze behandelmethode te verbieden voor nek-gerelateerde klachten.
Voor het aantonen van causaliteit moet aan een aantal criteria worden voldaan.3 Eén daarvan is temporaliteit. In het retrospectief onderzoek van Kennell et al. werden twaalf patiënten met CAD geïdentificeerd die kort daarvoor een chiropractor hadden bezocht, tien van hen kregen onmiddellijke verslechtering van hun klachten zoals misselijkheid, ernstige duizeligheid, dysfasie. Een causaal verband lijkt moeilijk te weerleggen. Toch is een case-series niet de juiste onderzoeksopzet om causaliteit te onderzoeken, daarvoor zijn case-control onderzoeken nodig.
Tot nu toe zijn er zes van dergelijke onderzoeken uitgevoerd.4 , 5 , 6 , 7 , 8 , 9 Alle onderzoeken, op dat van Kosloff na, toonden een sterk verband tussen CAD en cervicale manipulatie aan. Toch blijft de vraag of deze resultaten niet vertekend zijn, want de hypothese is dat de symptomen van het ziektebeeld (nek- en hoofdpijn) leiden tot blootstelling aan de expositie (cervicale manipulatie) en dat is krom. Met andere woorden: de symptomen van de onderliggende pathologie (CAD) doen zich voor als mechanische nekpijn en zijn de reden voor het inzetten van de behandeling. Vanwege deze vertroebeling hebben onderzoekers van een recente grootschalig case-control onderzoek ook gekeken naar het verband tussen het optreden van CAD en bezoek aan de huisarts. Daarin werd een even sterk verband gevonden als die van de chiropractor.6 Een evoluerende dissectie lijkt zich dus onafhankelijk van een interventie te voltrekken. Helaas valt geen onderscheid te maken tussen CAD in een vroeg stadium met slechts nek -en hoofdpijn en mechanische nekpijn. Bovendien lijkt cervicale manipulatie effectief. Een recente Cochrane-review waarin de effectiviteit van cervicale manipulatie voor acute of subacute nekpijn werd onderzocht, concludeerde dat ‘cervicale manipulatie betere pijnverlichting en verbetering in functionele status met zich mee brengt dan het slikken van medicijnen op korte en lange termijn’.10
Tot slot, een conclusie trekken op basis van een artikel is niet gegrond, zeker als een verkeerde onderzoeksopzet is gebruikt. Daarom is het afraden van deze interventie op basis hiervan uit den boze. Cervicale manipulatie lege artis uitgevoerd lijkt een effectieve en veilige interventie tot het tegendeel is bewezen.
Literatuur
- 1.Van Vugt V. Kraken van de nek mogelijk niet zonder gevaren. Huisarts Wet 2018;61:DOI: 10.1007/s12445-018-0022-6.
- 2.↲Kennell KA, Daghfal MM, Patel SG, DeSanto JR, Waterman GS, Bertino RE. Cervical artery dissection related to chiropractic manipulation: one institution’s experience. J Fam Pract 2017;66:556-62.
- 3.↲Hill A. The environment and disease: association or causation? Proc R Soc Med 1965;58:295-300.
- 4.↲Dittrich R, Rohsbach D, Heidbreder A, Heuschmann P, Nassenstein I, Bachmann R, et al. Mild mechanical traumas are possible risk factors for cervical artery dissection. Cerebrovasc Dis 2007;23:275-81.
- 5.↲Smith WS, Johnston SC, Skalabrin EJ, Weaver M, Azari P, Albers GW, et al. Spinal manipulative therapy is an independent risk factor for vertebral artery dissection. Neurology 2003;60:1424-8.
- 6.↲↲Cassidy JD, Boyle E, Côté P, He Y, Hogg-Johnson S, Silver FL et al. Risk of vertebrobasilar stroke and chiropractic care: results of a population-based case-control and case-crossover study. Spine 2008;33:S176-S183.
- 7.↲Rothwell DM, Bondy SJ, Williams JI. Chiropractic manipulation and stroke: a population-based case-control study. Stroke 2001;32:1054-60.
- 8.↲Cassidy JD, Boyle E, Côté P, Hogg-Johnson S, Bondy SJ, Haldeman S. Risk of carotid stroke after chiropractic care. A population-based case-crossover study. J Stroke Cerebrovasc Dis 2017;26:842-50.
- 9.↲Kosloff TM, Elton D, Tao J, Bannister WM. Chiropractic care and the risk of vertebrobasilar stroke: results of a case-control study in U.S. commercial and medicare advantage populations. Chiropr Man Therap 2015;23:19.
- 10.↲Gross A, Langevin P, Burnie SJ, Bédard-Brochu MS, Empey B, Dugas E, et al. Manipulation and mobilisation for neck pain contrasted against an inactive control or another active treatment. Cochrane Database Syst Rev 2015;9:CD004249.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
