Inhalatietechniek verbetert snel na educatie

Veel patiënten die inhalatiemedicatie gebruiken, hebben geen goede inhalatietechniek. Door extra uitleg verbetert de inhalatietechniek echter snel. Het effect is het grootst als de patiënt daarvoor een slechte techniek had en het effect neemt in de loop der tijd weer af. Dat pleit ervoor regelmatig aandacht te besteden aan inhalatietechniek, zo blijkt uit een systematisch literatuuronderzoek.

Er bestaan drie typen inhalatoren (dosisaerosol, poederinhalatoren en vernevelaars) die geschikt zijn voor toediening van de juiste dosis medicatie, mits de inhalatietechniek goed is. Dat is vaak niet het geval. De auteurs onderzochten daarom de succesfactoren van trainingen over inhalatietechnieken.

Zij selecteerden daarvoor 39 gerandomiseerde trials (29 met astmapatiënten, 4 met COPD-patiënten en 6 met beide groepen). Vanwege de onderzoeksopzet waren deelnemers niet geblindeerd. De onderzoeken varieerden in grootte (10 tot 1316 patiënten), inhalatortype (dosisaerosol en poederinhalatoren) en follow-uptijd (gemiddeld 5 maanden). Vanwege verschillen in methodologie en uitkomstmaten kozen de auteurs niet voor een meta-analyse, maar voor een regressieanalyse met ‘forward’ selectie en ‘backward’ eliminatie als methode voor dit explorerende onderzoek.

Meer dan 90% van de onderzoeken rapporteerde verbetering in de inhalatietechniek (meer patiënten met een juiste inhalatietechniek of meer correcte stappen). De educatieve interventie (gemiddeld 2,6 sessies van 30 minuten) was succesvoller bij een slechte inhalatietechniek en hogere leeftijd van de patiënt, en bij een korte follow-uptijd. De duur en frequentie van de training, het type interventie (individueel of groep, met video of demonstratie, met of zonder ziekte-educatie), de trainer (apotheker, verpleegkundige, andere zorgverlener), type inhalator en ziekte lijken geen invloed te hebben op de mate van verbetering. In verschillende onderzoeken nam het effect in de loop der tijd af.

De auteurs concluderen dat een educatieve interventie effectief is om een slechte inhalatietechniek te verbeteren. Controle van de inhalatietechniek en zo nodig herhaling van de instructie is hard nodig. In de huisartsenpraktijk ligt daarbij een belangrijke taak voor de praktijkondersteuner.

Klijn SL, et al. Effectiveness and success factors of educational inhaler technique interventions in astma & COPD patients: a systematic review. Prim Care Resp Med 2017;27:24. Doi: 10.1038/s41533-017-0022-1.