Tijdige palliatieve zorg loont

De onderzoekers selecteerden patiënten met een recent (niet langer dan 12 weken geleden) gediagnosticeerde, progressieve, oncologische ziekte (gastro-intestinaal, long, borst, hoofdhals en melanoom). Zij verdeelden de patiënten over twee groepen. De ene groep kreeg de oncologische standaardzorg (n = 94), de andere groep vroege en systematische palliatieve zorg die was ingebed in de oncologische standaardzorg (n = 92). De oncologische standaardzorg vond plaats binnen een multidisciplinair team met medisch specialisten, psychologen, maatschappelijk werkers, diëtisten en gespecialiseerde verpleegkundigen. De interventie met vroege en systematische palliatieve zorg bestond uit vier componenten: 1) training van palliatief verpleegkundigen en artsen door een oncoloog; 2) maandelijks (poli)klinische consulten door een palliatief verpleegkundige met aandacht voor ziektebegrip, ziektelast, psychische en spirituele aspecten en medische besluitvorming; 3) het systematisch inventariseren van klachten door de palliatief verpleegkundige en hiernaar handelen; 4) wekelijks bijwonen van oncologiebesprekingen door palliatief verpleegkundigen.

De primaire uitkomstmaat was de kwaliteit van leven na 12 weken gemeten met de EORTC QLQ-vragenlijst (range 30 tot 120; hoe lager de score, des te slechter de kwaliteit van leven). De score voor de kwaliteit van leven, die bij baseline gelijk was, was na 12 weken 61,98 in de interventiegroep en 54,39 in de controlegroep, verschil 7,60 (95%-BI 0,59 tot 14,60). Het minimaal klinisch relevante verschil van 10 punten werd niet behaald door de groep als geheel. Het onderzoek vermeldt niet hoeveel individuen dit verschil wel behaalden.

Kortom, deze intensieve en vanuit de tweede lijn georganiseerde interventie heeft een bescheiden effect op de kwaliteit van leven bij patiënten met een progressieve maligniteit. Uiteraard komen deze patiënten ook naar de huisartsenpraktijk. Dan lijkt de PaTz-structuur bij uitstek geschikt om elementen van vroege en systematische palliatieve zorg in te voeren.