Richtlijn

Voorlopig geen aanpassing in antibiotisch beleid met fluorochinolonen

Gepubliceerd
30 november 2018
Bij gebruik van fluorochinolonen bestaat een verhoogd risico op aorta-aneurysma of aorta-dissectie. Dit komt vooral voor bij oudere mensen. Dat meldt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Deze melding betreft de geneesmiddelen ciprofloxacine, ofloxacine, levofloxacine, moxifloxacine en norfloxacine.
3 reacties

Het CBG adviseert om bij patiënten met een verhoogd risico op deze zeldzame bijwerkingen, zoals een positieve familie-anamnese of een aneurysma in de voorgeschiedenis, eerst andere behandelopties te overwegen. Wanneer die er niet zijn, maakt de arts in overleg met de patiënt een afweging van de voordelen en risico’s. Instrueer patiënten met een verhoogd risico bij starten van een fluorchinolon om spoedeisende hulp in te schakelen als zij acuut ernstige pijn van borst, buik of rug krijgen.

Het NHG sluit zich aan bij het advies van het CBG. Het advies over het antibiotisch beleid bij urineweginfecties met tekenen van weefselinvasie wordt (nog) niet aangepast. Er is geen absolute contra-indicatie voor gebruik van fluorochinolonen, omdat het absolute risico op een dissectie klein is. Aorta-aneurysmata en -dissectie komen zelden voor, met een incidentie van ongeveer 3-30 op de 100.000 personen per jaar. Bij gebruik van fluorochinolonen wordt in epidemiologische onderzoeken een ongeveer tweevoudige toename van het risico gezien.

Platteel T, Hooymans C, Bouma M. Voorlopig geen aanpassing in antibiotisch beleid met fluorochinolonen. Huisarts Wet 2018;61: DOI:10.1007/s-12445-018-0370-2.

Literatuur

Reacties (3)

Thomas Mancini 4 december 2018

Ik moet zeggen dat ik dit een weinig praktisch advies vind.

In het CBO document staat:

Advies aan artsen

  • Schrijf alleen fluorochinolonen voor bij patiënten met een verhoogd risico op aorta-aneurysma en –dissectie na een nauwkeurige beoordeling van de voordelen en risico’s of na overweging van andere behandelingsopties.
  • Mogelijke oorzaken van aorta‑aneurysma en ‑dissectie zijn onder andere: familiegeschiedenis van aneurysma, voorgeschiedenis van aorta‑aneurysma of -dissectie, Marfansyndroom, vasculair Ehlers‑Danlossyndroom, Takayasu‑arteritis, arteritis gigantocellularis, ziekte van Behçet, hypertensie en atherosclerose.
  • Licht uw patiënten voor over het risico op aorta-aneurysma en –dissectie

Wat is nou het advies bij een patient met hypertensie of atherosclerose, zonder episode  van een aorta‑aneurysma? Dat is een grote groep patienten. 

De NHG past dus het advies niet aan in de standaard , maar sluit zich wel aan bij bovenstaand CBO document?

Ik zou behoefde hebben aan meer praktische handvaten....

Margriet Bouma 7 december 2018

Meer praktisch betekent dit dat de huisarts meestal fluorochinolonen zal voorschrijven conform de aanbevelingen hierover in de verschillende richtlijnen. Er zijn voor de genoemde indicaties namelijk in de meest gevallen weinig goede alternatieven beschikbaar en een bekend aneurysma komt weinig voor.

Bij een bekend aneurysma of een specifieke aandoening, zoals het Marfansyndroom, is het zinvol na te denken over een alternatief, eventueel in overleg met de microbioloog. De voor- en nadelen (risico’s) van de behandeling zullen in elk geval met de patiënt besproken moeten worden.

Goed behandelde hypertensie lijkt ons geen reden om geen fluorochinolon voor te schrijven, evenmin als aanwezigheid van atherosclerose.

Hopelijk helpt dit u om het advies beter toepasbaar te maken.

Tamara Platteel en Margriet Bouma, NHG

Thomas Mancini 13 december 2018

Helder, bedankt voor de toelichting.

Verder lezen