Gezondheidschecks verlagen morbiditeit en mortaliteit niet

De auteurs bekeken de effecten van algehele gezondheidschecks op morbiditeit en mortaliteit. Zij selecteerden gerandomiseerde onderzoeken over screening naar meerdere aandoeningen of in meerdere orgaansystemen bij asymptomatische mensen onder de 65 jaar. Zij sloten onderzoeken uit die screening verrichten in een voorgeselecteerde populatie met een bekende risicofactor. In totaal selecteerden de auteurs 17 onderzoeken, waarvan er 15 gegevens rapporteerden over de mortaliteit en morbiditeit (251.891 patiënten). De onderzoeken waren van redelijke kwaliteit.

De gevonden onderzoeken richtten zich met name op bloed- en urineonderzoek, ECG’s en spirometrie. In een paar onderzoeken werd er ook beeldvormend onderzoek verricht met een X-thorax of een abdominale echo. Er werd geen effect van de gezondheidschecks gevonden op de totale mortaliteit (RR 1,00; 95%-BI 0,97 tot 1,03), mortaliteit bij kanker (RR 1,01; 95%-BI 0,92 tot 1,12) en cardiovasculaire mortaliteit (RR 1,05; 95%-BI 0,94 tot 1,16). Er was ook geen effect op morbiditeit van ischemische hartziekten (RR 0,98; 95%-BI 0,94 tot 1,03) en beroertes (RR 1,05; 95%-BI 0,95 tot 1,17).

Gezondheidschecks met bloed- of urineonderzoek, ECG, spirometrie, X-thorax of abdominale echo bij gezonde personen onder de 65 jaar leveren dus geen gezondheidswinst op voor de patiënt. Hoewel verzoeken voor screenend onderzoek bij de huisarts lijken toe te nemen, is het advies terecht om hier terughoudend in te zijn en de patiënt goed te informeren (zie bijvoorbeeld Thuisarts.nl). Opvallend is ook dat bewijs voor effectiviteit uit gerandomiseerde onderzoeken blijkbaar niet nodig is voor commerciële bedrijven om gezondheidschecks aan te bieden. Voor ons als huisarts best lastig.