Meer oxycodon en fentanyl bij artrose

De auteurs zagen dat bij 157.904 op ICPC-code geïncludeerde artrosepatiënten 100 nieuwe opiaatvoorschriften per 1000 patiëntjaren werden uitgegeven. Er was een sterke stijging in het voorschrijven van oxycodon (van 7,1 naar 40,7 per 1000 patiëntjaren) en fentanyl (van 4,2 naar 7,4 per 1000 patiëntjaren) ten koste van zwakkere opiaten. Bij paracetamol/codeïne (van 63,0 naar 13,3 per 1000 patiëntjaren) valt dit overigens te verklaren door het vervallen van de vergoeding in de onderzoeksperiode. Bij 3% van de nieuwe artrosepatiënten was er sprake van chronisch gebruik (> 6 recepten/jaar). Daarbij valt op dat sterke opiaten tweemaal zo vaak langdurig werden gebruikt. Andere factoren die invloed hadden op het uitschrijven van meer voorschriften waren leeftijd tussen de 60 en 80 jaar, vrouwelijk geslacht, artrose in meerdere gewrichten, en bijkomende nek- en rugklachten.

De huidige richtlijnen adviseren terughoudend opiaatgebruik bij artrose, omdat de winst ten opzichte van niet-opiaten in pijnreductie en kwaliteit van leven onzeker is. Bovendien is er kans op bijwerkingen en afhankelijkheid. Conform dit advies behandelden de artsen in dit onderzoek dan ook zo’n 75% van de patiënten zonder opiaten en, indien zij dat wel deden, in de meeste gevallen initieel met een zwak opioïd. Bij 17,2% van de patiënten werd wel direct een sterk opioïd voorgeschreven. Een beperking van het onderzoek is dat het niet duidelijk is wie de eerste voorschrijver was: huisarts of specialist. 

Huisartsen zijn terughoudend in het voorschrijven van opioïden bij artrose. Wel is er een tendens zichtbaar naar het voorschrijven van sterker werkende opioïden ten koste van zwakker werkende opioïden. Gezien de bekende risico’s, vooral bij ouderen, geeft dit te denken. Een blijvend punt van aandacht dus.