Blijf alert op gebruik maagzuurremmers

Bekende nadelen van chronisch PPI-gebruik zijn voedingsdeficiëntie en toegenomen kans op osteoporotische fracturen, respiratoire en gastro-intestinale infecties. Maagzuur verlaagt de overlevingsduur van bacteriën waardoor ze minder kans maken de maag te passeren en de darm te bereiken. Maagzuurremmers verstoren dit proces. Daarnaast verminderen maagzuurremmers de diversiteit in het intestinale microbioom dat via immuunrespons of de productie van toxinen de kolonisatie beperkt van multidrug-resistant microorganisms (MDRO’s).

De auteurs van dit systematische literatuuronderzoek selecteerden 26 onderzoeken, waarvan 10 patiënt-controleonderzoeken, 9 cohortonderzoeken en 7 cross-sectionele onderzoeken. Vrijwel alle onderzoeken gingen over PPI’s en H2-antagonisten. De dosering en duur van het gebruik van maagzuurremmers werden niet meegenomen. De auteurs excludeerden onderzoeken die alleen infectie met Clostridium difficile betroffen.

De primaire analyse van 12 onderzoeken, rekening houdend met verstorende variabelen, toonde een oddsratio (OR) van 1,74 (95%-BI 1,40 tot 2,16), dat wil zeggen een verhoogde kans van 74% op intestinale kolonisatie met MDRO’s ten opzichte van niet-gebruikers. Voor PPI-gebruikers is het risico nog iets hoger (OR 1,81; 95%-BI; 1,52 tot 2,16). Ook verdubbelde de kans op intestinale kolonisatie van Carbapenem-resistente Enterobacterales (voor Nederland een relevant probleem) bij maagzuurremmergebruik (OR 2,04; 95%-BI 1,34 tot 3,10).

Als beperking geven de auteurs aan dat observationele onderzoeken geen causaal verband aantonen, onder andere door risico’s van ‘confounding by indication’ en verstorende variabelen. 

De bevindingen van dit literatuuronderzoek ondersteunen de NHG-Standaard Maagklachten, waarin geadviseerd wordt om de indicatie van chronisch gebruik van zuurremmers jaarlijks te heroverwegen. In die richtlijn staat ook beschreven hoe patiënten het middel kunnen afbouwen en wat te doen als afbouwen niet lukt.