Kwetsbare groepen doen minder mee aan cardiometabole preventie

Preventieprogramma’s zijn pas (kosten)effectief bij een minimale deelname van de doelgroep. Het aantal mensen dat meedoet aan preventieprogramma’s varieert echter enorm en juist de beoogde doelgroep wordt vaak niet bereikt. Daarom gingen de auteurs na wat de kenmerken en redenen zijn van non-responders in een Nederlandse RCT waarin de effectiviteit van een stapsgewijs preventieprogramma voor cardiometabole aandoeningen werd onderzocht. Alle patiënten van 45 tot 70 jaar van 36 huisartsenpraktijken ontvingen een uitnodiging voor deelname aan het preventieprogramma namens hun huisarts (n = 29.758). Uitgezonderd waren de patiënten met cardiometabole aandoeningen, hypertensie of hypercholesterolemie. 

In fase 1 werd patiënten gevraagd om een risicoscore in te vullen. Bij een afwijkende score kregen zij het advies om een afspraak te maken op de praktijk voor het opstellen van een cardiovasculair risicoprofiel (fase 2). Een vraag over de reden van non-respons in fase 2 stond in een vragenlijst van de trial. Vervolgens werden de risicoscores, vragenlijsten en HIS-gegevens gekoppeld aan de CBS-database. Van de uitgenodigde patiënten berekende 41% hun risicoscore. Een derde van de 41% met een verhoogd risico kwam naar de praktijk. 

Non-responders in fase 1 betroffen vaker jongere patiënten, mannen en mensen met een migratieachtergrond of met een lage sociaaleconomische status (SES). Dat gold ook voor degenen die als zelfstandige werkten of geen inkomen hadden en überhaupt weinig in de praktijk kwamen. Non-responders in fase 2 hadden vaker een lage SES, rookten vaker en waren minder frequente praktijkbezoekers. Als reden noemden de non-responders vooral dat zij verwachtten geen cardiometabole aandoening te hebben. 

Uit dit onderzoek kun je concluderen dat de kwetsbaarste mensen minder vaak reageren op een collectieve uitnodiging en hun cardiometabole risico vaker onderschatten. Een aangepaste, persoonsgerichte manier van uitnodigen lijkt daarom nodig om deelname van deze groep te vergroten.