Online aanpak van combinatie depressiviteit en alcoholmisbruik

Er is gebrek aan evidencebased online behandelmogelijkheden voor mensen met depressieve klachten, die tegelijkertijd behandeld willen worden voor problematisch alcoholgebruik. Dat is opmerkelijk, want we weten dat het ene probleem het andere versterkt.  

Daarom voerden onderzoekers een systematisch literatuuronderzoek en meta-analyse uit naar de werkzaamheid van online behandelingen voor volwassenen met depressiviteit en alcoholmisbruik. De behandelingen varieerden van online minimaal begeleide cognitieve gedragstherapie en motiverende gespreksvoering tot dagelijkse, motiverende tekstberichtjes.  

De onderzoekers includeerden 6 RCT’s (uit Australië, de Verenigde Staten en Ierland), gepubliceerd tussen 2009 en 2019. Er waren 3 onderzoeken uitgevoerd bij groepen deelnemers met een klinische depressie en 3 bij groepen deelnemers met een matige depressie en problematisch alcoholmisbruik. In de onderzoeken vergeleek men de online interventies met de standaardbehandeling of geen behandeling. De gemiddelde leeftijd van de patiënten lag tussen de 20 en 49 jaar.  

Na 3 maanden follow-up was er een kleine maar significante afname van depressieve symptomen bij 647 volwassenen (g = 0,34 (between-group effect sizes, Hedges’g); 95%-BI 0,06 tot 0,62). Dit geeft een number needed to treat (NNT) van 5. Dit verschil was na 6 maanden niet meer significant. Voor problematisch alcoholgebruik bleek er een kleine en significante afname van alcoholconsumptie na 6 maanden follow-up, gemeten bij 375 volwassenen (g = 0,14; 95%-BI 0,07 tot 0,20; NNT = 13). Het aantal onderzoeken was beperkt, maar de kwaliteit was redelijk. 

Op dit moment wordt in Nederland een online programma onderzocht, Beating the Booze, om alcoholgebruik onder jongvolwassenen met depressie te verminderen. Met de lange wachttijden voor ggz-zorg is er hiermee een mogelijkheid om online behandelmogelijkheden, zoals een app, voor jongeren en adolescenten in te zetten.