Omdat een kleine AK slechts zelden ontaardt in een plaveiselcelcarcinoom, adviseert de NHG-Standaard Verdachte huidafwijkingen om AK alleen te behandelen bij cosmetisch storende, slecht controleerbare, grote en uitgebreide laesies. 5-FU-crème is dan te verkiezen boven cryotherapie vanwege een hoger genezingspercentage (respectievelijk 60% en 40%).
Alternatief
Voor in het gelaat en op het hoofd is nu een alternatief beschikbaar: 1%-tirbanibulinezalf (tyrosinekinaseremmend). In een placebogecontroleerd onderzoek bleek 49% van de AK binnen 8 weken volledig verdwenen. Bij 71% van de patiënten ontstond echter binnen 1 jaar een recidief. Het betrof terugkeer van dezelfde laesie of een nieuwe laesie.
Directe en indirecte vergelijking
Er is tot op heden geen directe vergelijking beschikbaar met de bestaande behandelingen, 5-FU- en imiquimodcrème.
Een indirecte vergelijking in een netwerkmeta-analyse (2 onderzoeken met 1%-tirbanibuline en 2 onderzoeken met 5-FU-crème) toonde geen significante verschillen in effectiviteit tussen deze 3 behandelingen. Effectiviteit was gedefinieerd als volledig verdwijning van de laesies.
Hoewel de oddsratio van 5-FU-crème hoger is (35,0; 95%-BI 10,2 tot 164,4), is er door het brede, overlappende betrouwbaarheidsinterval geen sprake van een significant verschil met tirbanibuline (OR 11,1; 95%-BI 6,2 tot 20,9). Uit de meta-analyse kunnen geen conclusies worden getrokken over het verschil in ernst van de bijwerkingen of de verschillen in therapietrouw.
Tirbanibuline lijkt duurder dan 5-FU-crème: respectievelijk 76,30 euro per 250 mg, goed voor 125 cm2 en 15 euro per 15 gram.
Nog even wachten
Fijn dat de farmaceutische industrie alternatieven zoekt voor deze veelvoorkomende aandoening. De 5-FU-crème lijkt immers niet de optimale behandeling. Maar zonder een goed vergelijkend onderzoek is tirbanibuline nog niet geschikt voor brede toepassing in de huisartsenpraktijk.
Lees meer over het onderzoek Tirbanibuline bij actinische keratose van E.P. Schwarz.
Literatuur
- Schwarz EP. Tirbanibuline bij actinische keratose. Ge-Bu 2022(56):7;57-60.
Reacties (2)
Dank u wel collega Damen namens het NHG dat u deze nuancering toevoegt aan dit nieuwsbericht over het verschil tussen 2 behandelopties.
Zoals u wellicht weet ben ik een groot voorstander van samen beslissen waarbij vooral ook ruimte is voor de persoonlijke wensen, voorkeuren en mogelijkheden van patiënten.
Ik hoopte in dit bericht artsen te informeren over de plaats vanuit medisch perspectief van dit nieuwe geneesmiddel waarvoor eveneens een keuze maken in samenspraak met de patiënt de voorkeur geniet.
- Login om te reageren
Bedankt, collega Sanders, voor deze bespreking van het onderzoek naar tirbanibuline bij AK. Ik maak van de gelegenheid gebruik om het beleid in de NHG-Standaard Verdachte huidafwijkingen te verduidelijken. Mijns inziens wordt namelijk onterecht de indruk gewekt dat de standaard aanbeveelt om AK alleen in uitzonderlijke situaties te behandelen, en dat in die situaties de voorkeur uitgaat naar 5-FU, vanwege het hogere genezingspercentage. De standaard gaat echter juist uit van gedeelde besluitvorming bij de beslissing om AK wel of niet te behandelen, en ook bij de keuze tussen behandelopties. Daarbij is het goed mogelijk dat besloten wordt om enkele solitiare lesies te behandelen en cryotherapie is dan zeker ook een te overwegen optie. In de keuze tussen 5-FU en cryotherapie spelen naast het (bescheiden) verschil in effectiviteit ook factoren zoals haalbaarheid van behandeling voor de patiënt en de lokale bijwerkingen een rol.
Vriendelijke groet,
Zamire Damen, senior wetenschappelijk medewerker bij het NHG, destijds intensief betrokken bij de totstandkoming van de NHG-Standaard Verdachte huidafwijkingen.
- Login om te reageren
