Is cognitieve gedragstherapie effectief bij long-COVID?

De onderzoekers vergeleken het effect van CGT met ‘gewone zorg’ bij patiënten met ernstige en functioneel beperkende vermoeidheid die alleen door een COVID- infectie kon worden verklaard. Zij maten vermoeidheid voor en na de interventieperiode van 17 weken en 6 maanden later met de CIS-fatigue-vragenlijst (scorerange 6-58). Daarbij wordt een score boven de 35 beschouwd als ernstige vermoeidheid. Tevens scoorden de onderzoekers via vragenlijsten sociaal, fysiek en cognitief functioneren.

Dalende vermoeidheidsscore

De onderzoekers includeerden en randomiseerden 114 van 406 gescreende patiënten (gemiddeld 45 jaar; 70% vrouw; 7% lager opgeleid). De meeste patiënten hadden zichzelf aangemeld (66%). In de CGT-groep daalde de vermoeidheidsscore van gemiddeld 48 naar 31; in de controlegroep van gemiddeld 47 naar 40 (gemiddeld groepsverschil -8.8; 95%-BI -12 tot -6). Dit verschil was 6 maanden na de therapie nog aanwezig en had een positieve invloed op alle vormen van functioneren.

Slag om de arm

Kanttekeningen bij het onderzoek zijn dat de meeste patiënten zichzelf hadden aangemeld voor het onderzoek en dus gemotiveerd waren. Ook blijkt uit ander onderzoek dat lager opgeleiden een verhoogde kans hebben op langdurige vermoeidheid na een COVID-infectie, maar deze patiëntengroep was ondervertegenwoordigd in dit onderzoek. Daarnaast was blindering niet mogelijk en zijn de uitkomsten alleen op subjectieve manieren gemeten. Of CGT ook effect had op bijvoorbeeld werkhervatting is niet vermeld.

Tot slot

Een positief effect van CGT betekent niet dat long-COVID een psychische oorzaak heeft. Gezondere cognities over vermoeidheid spelen mogelijk een rol in het herstel bij sommige patiënten. Verder onderzoek is nodig naar andere therapieën. De huisarts hoeft de gemotiveerde patiënt CGT niet af te raden, maar dit onderzoek geeft nog onvoldoende bewijs om alle patiënten hiervoor actief te verwijzen.