Geweld

Het boek ‘Geweld’ door Joke de Vries is geschreven voor hulpverleners in de medische beroepen, dus ook voor huisartsen. Dit boek is speciaal, omdat het een zoektocht is naar wat geweld is, hoe je het kunt tegenkomen en hoe je er op een niet gewelddadige manier mee om zou kunnen gaan. Ze licht haar beschrijvingen toe aan de hand van voorbeelden, zoals ze die tegenkwam in haar werk als hulpverlener/arts. De Vries gaat ervan uit dat geweld in ieder mens is en onderdeel is van ons leven. We zijn allemaal slachtoffers en daders van geweld, naar onszelf en/of naar anderen. Een tweede uitgangspunt is dat er een relatie is tussen geweld en gezondheid. Mensen kunnen ziek worden door de gevolgen van geweld. Door bewuster om te gaan met de gevolgen van geweld kunnen we onze gezondheid verbeteren. De Vries vindt dat het niet werkelijk werkt om geweld te ‘verwerken’. Verwerken wil volgens haar zeggen: beter leren overleven met de ervaringen die je had, de gevolgen liefst ver weg stoppen. En vaak ontwikkelen zich klachten als gevolg van deze manier van ermee omgaan. Zij streeft naar heling. Helen wil zeggen: leren leven met je ervaringen, autonomer willen worden in het leiden van je eigen leven door te aanvaarden wat je overkomen is of veroorzaakt hebt en welke gevolgen dat had en heeft.
Ze geeft haar visie op de vraag hoe je als hulpverlener je patiënten kunt helpen dit proces van heling te doorlopen. Ze beschrijft in haar boek welke elementen van onze eigen aanwezigheid tijdens het hulpverleningscontact bijdragen aan de hulp aan de patiënt. Het is volgens haar belangrijk dat we ons als arts bewust zijn van onze eigen gevoelens en emoties en neigingen tot gewelddadig gedrag door te zorgen voor een open contact met onze eigen ervaringswereld. Ze geeft ook aan hoe hulpverleners in de loop van hun professionele bestaan last kunnen krijgen van het geweld dat ze tegenkomen in hun werk of in hun privé-leven. Daardoor kunnen ze zelf geleidelijk afgestompt raken. Het gevaar is enerzijds een grotere bevattelijkheid voor burn-out, anderzijds is er de neiging om je als arts af te sluiten voor geweld of het niet meer te (h)erkennen. Haar pleidooi voor gezond blijven als arts is om je niet af te sluiten van het geweld dat je tegenkomt in je leven, omdat het juist dan je leven gaat bepalen. Je kunt beter zelf verantwoordelijkheid nemen voor hoe je omgaat met het geweld, zodat je je verder kunt ontwikkelen in de ontmoeting met het geweld. In een tijd, waarin steeds zichtbaarder wordt dat geweld niet goed onderkend wordt of zelfs beantwoord wordt door (vaak goedbedoeld) tegengeweld is het relaas in dit boek boeiend, maar ook verontrustend. Voor iedere (huis)arts, die wakker wil worden of blijven een belangrijk boek. Lili van Rhijn